کاربردهای آبنما در محوطه | انواع آبنما در محوطه سازی

آبنما تشکیل شده از آب متحرک یا راکت و فواره می‌باشد و برای ایجاد فضای آرام بخش، زیبا و همچنین متعادل کردن هوا در محیط بیرونی یا داخلی خانه، باغ‌ها، پارک‌ها، مراکز فرهنگی و فضاهای سبز عمومی ساخته می‌شود. از قدیم آبنما یکی از المان‌های بسیار زیبا در باغ‌ها، حیات خانه‌ها و پارک‌ها بوده است که امروزه با ساخت آبنما در محوطه با اندازه‌ها و انواع گوناگون، به فضای منزل و آپارتمان نیز راه پیدا کرده است.

آبنما در فرهنگ ایرانی

در گذشته آب نماد پاکی و روشنایی بوده است و ارزش آن بسیار زیاد بود. شاید به این علت که ایران یک کشور کم آب بوده است، این مایع حیاتی به همین علت قدر و منزلت بسیار زیادی داشته است. آب در نزد افراد ایرانی نه تنها برای برطرف کردن نیازها استفاده می‌شد، بلکه از نظر روحی و معنوی نیز تأثیر زیادی داشته است. آب با قابلیت‌هایی مثل تازگی، حیات، پاکیزگی، درخشندگی، آرامش و تحرک و… احساس‌های مختلف در روح و روان انسان‌ها گذاشته است.

انواع آبنما

• آبنمای استیل
• آبنمای رزینی
• آبنمای شیشه‌ای
• آبنمای سنگی
• آبنمای سفالی و سرامیکی
• آبنمای سرریزی با دیواره حائل
• آبنمای رومیزی و داخل سالن
• آبنمای تخته سنگی

آبنمای موزیکال

آبنمای موزیکال تلفیقی از موسیقی، آب و نور می‌باشد. چشمه موسیقی به عنوان چشم رقص نیز شناخته می‌گردد و نوعی چشمه متحرک برای سرگرمی می‌باشد که طراحی زیبایی ایجاد می‌کند. این کار به کمک تأثیر امواج صوتی و نور روی ذرات آب انجام می‌شود.

آب نور را بازتاب داده و در این حالت تولید تصاویر سه بعدی انجام می‌شود. انجام این نوع از آبنماها می‌توانند در مقیاس‌های کوچک‌تر مثل آبنمای خانگی با بودجه مناسب و پایین امکان‌پذیر باشد. همچنین می‌تواند در مقیاس بسیار بزرگ و وسیع به کمک صدها چراغ و پمپ آب و هزینه‌های بسیار زیاد انجام شود. ویژگی موسیقی برای آبنمای موزیکال دارای پیچیدگی بسیار زیادی می‌باشد و به تجهیزات هیدرولیکی، مکانیکی و الکتریکی دارد که روی مخاطب و بیننده تأثیر زیادی خواهد داشت.

در قدیم برای طراحی آبنما در محوطه از نوع موزیکال برای هر کدام از موسیقی‌ها برنامه نویسی به صورت جداگانه انجام می‌شد تا حرکت آب با موسیقی مطابقت داشته باشد، ولی با پیشرفت تکنولوژی برنامه نویسی برای آن کلی تر و دقیق‌تر شده است. به صورتی که حرکت آب با موسیقی‌های مختلف به صورت درست تطبیق می‌گردد و دیگر نیاز به برنامه نویسی جداگانه برای هر کدام از موسیقی‌ها نیست.

طراحی آبنما در سبک‌های مختلف

جذابیت آب در محوطه از عناصر موجود در محوطه بیشتر می‌باشد. آبنما اگر به صورت کامل و خوب طراحی گردد، ترکیب مناسبی ایجاد خواهد کرد. اما چنانچه به صورت صحیح استفاده نشود، موجب می‌شود که شیوه طراحی ضایع گردد. بنابراین باید طراحی آبنما با احتیاط و به صورت اصولی انجام شود. آبنماها به دو صورت غیرمنظم و منظم طراحی می‌شوند.

آبنما در محوطه با طراحی منظم

وقتی که گفته می‌شود آبنما در محوطه با طراحی منظم انجام شده است یعنی شکل کاملاً هندسی به آبراهه‌ها و آبنماها داده شده است. این نوع آبنماها وقتی در چشم اندازی که به حالت منظم طراحی گردیده است، قرار بگیرند به حالت کلاسیک و قرینه به کار برده می‌شوند. مجسمه‌ها و چشمه‌ها شکل مشخصی داشته و موادی که به کار می‌رود مانند بتن‌ها و سنگ‌ها، منظم و صاف هستند. در طراحی آبنما در محوطه از فایبرگلاس نیز در اندازه‌های گوناگون و به فرم منظم استفاده می‌کنند.

در صورتی که آبنما لبه‌های برجسته داشته باشد، جذابیت آن بیشتر خواهد بود. چون نشستن روی لبه‌ها جالب خواهد بود و همچنین برای کودکان امنیت بیشتر خواهد بود. در پارک‌های کوچک و باغ‌ها آبنما به صورت منظم طراحی می‌گردد.

آبنما در محوطه به صورت غیر منظم

آبنما در محوطه به صورت غیرمنظم می‌تواند از ظروف با اشکال غیر هندسی، اجسام قالب‌ریزی شده سنتی یا خیالی ساخته شده و طراحی گردد. در این آبنماها دیوارهای عمودی، گوشه‌های راست و حاشیه‌های دست ساز و منظم وجود ندارد و یا حداقل ظاهراً اینگونه به نظر می‌آید.

برای ساخت آبنماهای غیرمنظم بیشتر از گیاهان بومی خاک و سنگ استفاده می‌شود. برای ایجاد آبنمای طبیعی باید فضا به اندازه کافی وجود داشته باشد. پس از اینکه سبک طراحی مشخص شد، فرم و مساحت استفاده از آب مشخص می‌گردد. وسعت کل آب به شرایط اقلیمی و مساحت محوطه بستگی خواهد داشت. اگر منطقه دارای آب و هوای خشک است، بهتر است که پرش آب بیشتر باشد. اما اگر در مناطق مرطوب طراحی آبنما در محوطه انجام می‌شود، بهتر است که پرش و ریزش آب کمتر باشد.

دسته بندی آبنما

• آبنما مستقر: یکی از انواع ساده آبنما، آبنما مستقر است که فقط یک حرکت ایجاد کرده و به کمک پمپ راه اندازی می‌گردد. پایه آبنما فواره‌ها هستند که می‌توان با توجه به محیط پیرامون طراحی و اجرا کرد.
• آبنما غیر مستقیم: این آبنما بر پایه حرکت آب بوده و به صورت مکانیکی یا الکتریکی ساخته می‌شود. حرکت برگشت آب در آبنما غیر مستقر قابل کنترل نخواهد بود.

آبنما صخره‌ای

انواع آبنمای سنگی و صخره‌ای برای استفاده در مراکز تفریحی سفره خانه‌ها و… مناسب است. طراحی آبنما در محوطه از نوع صخره‌ای از جنس سنگ‌های طبیعی و یا صخره سازی مصنوعی است که می‌توان این دو را با هم ترکیب کرد.

آبنمای دیواری

وقتی طراحی آبنما در محوطه از نوع آبنمای دیواری است، نازل‌ها و آبنما روی دیوار به کار برده می‌شود و این دیوار جنبه تزیینی خواهد داشت و دارای ایده و طرح‌های مخصوص به آبنما نیز می‌تواند باشد. در حالتی که آبنمای دیواری به صورت پرده‌ای ساخته می‌شود، وقتی حفره‌های خروجی آب و دیوار ایجاد شد، آب خروجی به حالت پرفشار از حفره‌ها بیرون آمده و به این صورت پرده زیبا از آب به نمایش در می‌آید. آبنماهای دیواری برای فضاهایی مانند لابی هتل‌ها، روف گاردن، استخر، ویلاها، ساختمان تجاری و اداری و… مناسب می‌باشد.

آبنما شیشه‌ای

آبنما شیشه‌ای طراحی مدرنی از ترکیب شیشه، نور و آب است که برای استفاده در محیط‌های مسکونی، تجاری و اداری بسیار مناسب می‌باشد. طراحی آبنما در محوطه شیشه‌ای با توجه به دکوراسیون محل اجرا در قاب‌های سنگی، چوبی، استیل و… قابل اجرا است. طراحی آبنمای شیشه‌ای بر اساس حرکت جریان آب روی شیشه‌ها می‌باشد.

آبنمای مدرن

آبنمای مدرن با تولید صدای دلنشین و زیبای آب همراه با ترکیبی مناسب از نور در محوطه دکوراسیون مدرنی را میسر می‌سازد. در طراحی آبنما در محوطه در نوع مدرن هیچ آبریزش به بیرون مخزن مشاهده نمی‌شود. همچنین مخزن آبنماها به صورت کامل آب بند بوده و نشت آب از آن وجود ندارد.

آبنمای مدرن در حقیقت حرکت آب به صورت هوشمندانه و هدایت شده است. طراحی آبنمای مدرن به صورت هوشمند ،موزیکال، فواره‌ای، حبابی و… می‌تواند باشد که با توجه به محدودیت‌ها و سلیقه افراد یکی از انواع آن طراحی و اجرا می‌گردد.

آبنما کلاسیک

همه زیبایی‌های آبنمای موزیکال را آبنمای کلاسیک دارد، ولی به علت محدودیت مکانی دارای موسیقی نیست. طراحی آبنما در محوطه از نوع کلاسیک بیشتر در اماکن عمومی یا مذهبی که پخش موسیقی در آنها ممکن نیست انجام می‌شود. رقص نور و حرکات موزون در آب به این آبنماها جذابیت زیادی می‌بخشد. آبنما کلاسیک هم در شب و هم در روز مخاطبان خاصی دارد. می‌توان از آن در اغلب مکان‌ها استفاده کرد. ویژگی مهم آن گذشته از زیبایی قیمت مناسب آن است که با هزینه مقرون به صرفه می‌توان فضا را با آبنمای کلاسیک دلنشین‌تر و زیباتر کرد.

آبنما مه پاش

یکی دیگر از انواع آبنما در محوطه، آبنما مه پاش است که با استفاده از نازل‌های مخصوص آب را به صورت ذرات بسیار ریز و پودر در می‌آورد و به خاطر اینکه این ذرات وزن پایینی دارند، در موقعی که با هوا برخورد می‌کنند به بخار تبدیل می‌شوند و ذرات به حالت مه دیده می‌شوند. ایجاد فضای دل انگیز و رطوبت حاصل از آبنمای مه پاش احساس بودن در کنار آبشار بزرگ را می‌دهد.

آبنما خانگی

در زمان تهیه و خرید آبنما خانگی نکته مهمی که باید به آن توجه شود ساکت و بی صدا بودن موتور آبنما می‌باشد. وقتی خرید آبنما را انجام می‌دهید، حتماً از بی‌صدا بودن موتور و همچنین قابلیت نظافت و تعمیر آن باید مطمئن شوید. امروزه در بازار نمونه‌های پر سر و صدا و بی‌کیفیت وجود دارند که طول عمر مناسبی نیز ندارند و پس از گذشت مدت کمی به تعمیر نیاز پیدا می‌کنند.

در هنگام طراحی آبنما در محوطه از نوع خانگی بهترین جهت برای قرارگیری آنها در ضلع شمال، جنوب شرقی و شرق خانه است. باید توجه داشته باشید که آبنما در نزدیکی شومینه قرار نگیرد. آبنما نباید در زیر درخت و در مسیر باد قرار داشته باشد.

مواردی مانند برند تجهیزاتی که به کار می‌رود و کیفیت آنها، نورپردازی، چراغ، پمپ آب، سنگ، چوب و… و همچنین ابعاد آبنما روی قیمت آن تأثیرگذار خواهد بود.

سخن تکمیلی

آب با قابلیت‌های گوناگونی مانند درخشندگی، تازگی، پاکیزگی و… احساس‌های متفاوتی در روان و روح انسان می‌گذارد. امروزه می‌توان طراحی آبنما در محوطه را در محیط‌های مختلف انجام داد و محیطی زیبا و جذاب به وجود آورد. ایجاد آبنما فقط به زیبایی کمک نمی‌کند، بلکه برای مقابله با گرما در اماکن عمومی و شلوغ نیز به کار برده می‌شود.

طراحی آبنما در محوطه با توجه به شرایط محیط، نیاز افراد، سلیقه و بودجه آنها انجام خواهد شد. صدای آب بسیار آرامبخش بوده و در محیطی که آبنما وجود دارد، بسیار خوشایند خواهد بود و حس بالایی از آرامش تجربه خواهد شد.