دلایل سوء هاضمه در سالمندان چیست | نحوه درمان سوء هاضمه

یکی از مشکلات رایج در افراد مسن، سوء هاضمه است که به ناراحتی های مختلف شکم مثل نفخ، تهوع، معده درد، احساس سیری، سوزش معده، از دست دادن اشتها و ترشحات اسیدی اشاره می کند. در این مقاله از ایبک می‌خواهیم شما را با دلایل سوء هاضمه در سالمندان و نحوه درمان آن آشنا کنیم.

سوء هاضمه در سالمندان

با افزایش سن، خطر ابتلاء به سوء هاضمه زیاد می شود. هر چه سن افزایش پیدا می‌کند ما به سوی سوء هاضمه پیش خواهیم رفت. با توجه به اینکه علم بهداشتی و پزشکی پیشرفت های زیادی کرده است، متوسط عمر انسان ها هم افزایش یافته است.

یکی از مشکلات شایع که معمولاً سالمندان با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، مشکلات گوارشی می باشد و هرچه سن بالاتر می رود عملکرد دستگاه گوارش فرد دچار اختلال می شود و در صورتی که به این مشکل بی توجه باشید، با مشکلات جدی و اختلالات های تغذیه ای رو به رو خواهید شد. در ادامه می خواهیم شما را با مشکلات گوارشی در دوران سالمندی آشنا کنیم و روش های رفع آن را هم برایتان توضیح دهیم.

عوامل به وجود آورنده سوء هاضمه در سالمندان چیست؟

عوامل زیادی باعث سوء هاضمه در سالمندان می شود که مهمترین آنها عبارتند از:

• عوامل مربوط به افزایش سن: کم شدن تولید آب های گوارشی در سالمند مثل آب معده، بزاق، آنزیم ها و کیسه صفرا باعث می شود اثر هضم کاهش پیدا کند.
• مشکل جویدن: پوسیدگی دندان ها و یا پروتز نامناسب دندان و یا حتی از دست دادن دندان ها باعث می شود فرد سالمند نتواند غذا را به اندازه کافی بجود.
• کم تحرکی: کم بودن فعالیت بدنی باعث می شود تحرک روده کاهش پیدا کند.
• سبک زندگی ناسالم: در صورتی که سالمند بیش از اندازه غذا بخورد و یا نامنظم غذا بخورد و همچنین خوردن الکل و کشیدن سیگار می تواند باعث مشکلات سوء هاضمه شود.
• اضطراب و نگرانی: فشارهای عصبی و نگرانی می توانند باعث بروز نفخ شکم شوند.
• داروهای خاص: داروهای خاص مانند داروهای آسپرین و یا داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی باعث سوءهاضمه خواهند شد.

علائم سوء هاضمه در سالمندان چیست؟

سوء هاضمه در سالمندان امکان دارد یک مشکل گذرا و جزئی باشد و به راحتی برطرف شود ولی احتمال هم دارد که به دلیل بیماری زمینه ای مثل زخم معده باشد که اگر آن را درمان نکنید باعث خونریزی معده و سوراخ شدن معده خواهد شد.

یکی از مشکلاتی که باعث سوء هاضمه می شود سرطان معده است. در صورتی که علائم مشکل معده در سالمند وجود داشت، حتماً باید به پزشک مراجعه کنید تا بررسی شود.

عوارضی از علائم سوء هاضمه که نباید آنها را نادیده گرفت

گاهی ممکن است سوء هاضمه علامت های خطر داشته باشد که حتماً باید به آن توجه زیادی کنید. در صورتی که این علائم را مشاهده کردید باید به پزشک مراجعه کنید:

• اگر سوءهاضمه مداوم بوده و با اشتهای کم و طولانی مدت باشد.
• کاهش وزن زیاد
•  مدفوع به رنگ قیر باشد.
• دردهای مداوم و ناگهانی در معده
• سوءهاضمه در افرادی که تحت درمان طولانی آسپرین و یا داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی می باشند.
• شدید شدن ناگهانی علائم در فرد مبتلا به زخم معده که تحت درمان پزشک می باشد.

چگونه از سوء هاضمه پیشگیری کنیم؟

برای اینکه از سوء هاضمه در سالمندان عزیز پیشگیری کنید باید سالمند سبک زندگی سالمی داشته باشد. برای این منظور به موارد زیر توجه کنید:

۱- ترک سیگار

سیگار می‌تواند برای سلامتی سالمند بسیار مضر باشد و باعث مشکلات زیادی در سالمند خواهد شد، مانند: فشار خون، ناراحتی های ریوی و… در صورتی که سالمند شما سیگار می کشد و یا الکل مصرف می کند، باید آن را ترک کند تا دچار سوء هاضمه نشود.

۲- تغذیه سالم

وعده های غذایی زیاد و کم حجم باعث می شود تا از پر شدن بیش از اندازه سیستم گوارشی جلوگیری شود. برای این منظور به روش زیر عمل کنید:

•  غذا را آرام خورده و کامل آن را بجوید.
• غذاهای نرم مثل تخم مرغ آب پز، میوه های پوست کنده، گوشت چرخ شده، سوپ ماهی و… را برای رژیم غذایی خود انتخاب کنید.
• از روش های مناسب پخت مثل آب پز کردن، دم کردن  و خورشت ها استفاده کنید.
• قبل از اینکه مواد غذایی را بپزید آن را به قسمت های کوچک برش دهید.
• در هنگام خوردن غذا از نوشیدن مایعات فراوان خودداری کنید تا به کاهش احساس سیری در شما کمک کند.
• غذاهای سرخ شده با چربی زیاد نخورید.
• از خوردن نوشیدنی های دارای کافئین مانند: شکلات، چای و قهوه خودداری کنید.
• لباس های تنگ نپوشید.
• هیچ گاه تا سیری کامل، غذا نخورید.
• برای اینکه دچار ریفلاکس نشوید بعد از غذا خوردن دراز نکشید.

۳- مدیریت استرس

برای جلوگیری از سوء هاضمه باید استرس را در خود مدیریت کرده و از استرس دوری کنید. برای این منظور به موارد زیر توجه کنید:

• با عوارض پیری آشنا شده و اضطراب های بی مورد را هم از خود دور کنید.
• جهت از بین بردن تنش ها باید تمرین آرامش کنید.
• مدیریت زمان جهت کاهش استرس های ناشی از محدودیت زمانی باید داشته باشید.
• از خود، دیگران و تمام چیزهایی که اطراف شما هستند قدردانی کنید تا از زندگی رضایت بیشتری داشته باشید.

استفاده از دارو برای درمان سوء هاضمه

سوء هاضمه در سالمندان به اشکال مختلف درمان نیاز دارد در صورتی که دچار سوء هاضمه شده اید باید حتماً به توصیه های پزشک عمل کنید و دوره درمان خود را کامل کنید تا بیماری دوباره عود نکند. بعضی از داروها مثل داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی و آسپرین باعث زخم معده خواهند شد، پس نباید بدون توصیه پزشک جهت تسکین دردهای عضلانی و درد مفصل از آنها استفاده کنید.

تفاوت سوء هاضمه در سالمندان با ریفلاکس معده چیست؟

معمولاً سالمندان ریفلاکس معده را با سوء هاضمه اشتباه می‌گیرند ولی باید بگوییم که این دو کاملاً از هم جدا هستند. گاهی ممکن است فرد دچار دل درد شود و آن را سوء هاضمه بداند اگرچه هر دو، محرک های یکسان دارند  و حتی در بسیاری از موارد امکان دارد به یک شکل درمان شوند ولی باید با این موضوع آشنا باشید و بدانید که سوء هاضمه و سوزش معده با یکدیگر تفاوت دارند.

عوامل مؤثر در سوء هاضمه

عوامل زیادی می‌تواند باعث سوء هاضمه در سالمندان شود. در ادامه لیستی را برایتان آماده کرده ایم که باعث بیماری سوء هاضمه در سالمندان می شود.

• زخم معده
• زخم اثنی عشر
• التهاب مزمن لوزالمعده
• التهاب مزمن کیسه صفرا
• التهاب معده
• سندروم های سوء جذب
• بدخیمی های مری، معده و قسمت های دیگر لوله گوارش

روش های درمان سوء هاضمه

در صورتی که شما چند بار دچار سوء هاضمه شده باشید، باید برای درمان مشکل سوء هاضمه خود در میانسالی، سعی کنید که تغییراتی در سبک زندگی خود بدهید و کمی با معده خود مهربان تر باشید. برای این منظور موارد زیر را رعایت کنید:

• بهداشت فردی را کاملاً رعایت کنید. مخصوصاً بهداشت دهان و دندان
• باید از رژیم های غذایی مخصوص سالمندان استفاده کنید. غذاهای سرخ کردنی، چیپس، پنیر و گوشت قرمز کمتر استفاده کنید و سعی کنید بیشتر از میوه ها، ماهی های کباب شده و یا مرغ و همچنین سیب زمینی آب پز در رژیم غذایی خود استفاده کنید.
• مقدار فیبر را در غذاهای خود افزایش  بدهید. فیبر در سبزیجات، نان سبوس دار و میوه ها به مقدار زیاد موجود است.
• از خوردن نمک و ادویه های تند به مقدار زیاد و همچنین سرکه خودداری کنید.
• خوردن بعضی از غذاهای سالادی مانند گوجه فرنگی، پیاز ممکن است باعث شدیدتر شدن سوزش معده شود.
• هیچ گاه معده خود را از غذا پر نکنید بلکه دفعات بیشتری ولی حجم کمی غذا بخورید.
• به حالت نشسته و آهسته غذا بخورید. غذا را خوب بجوید و بعد از خوردن غذا، به رختخواب نروید.
• در صورتی که دارای اضافه وزن هستید، حتماً وزن خود را کم کنید.
• روزانه حرکات و تمرینات ورزشی انجام دهید.
• از مصرف کافئین که در چای، نوشابه و قهوه وجود دارد کمتر استفاده کنید.
• از مصرف مشروبات الکلی و همچنین استعمال دخانیات خودداری کنید زیرا باعث سوء هاضمه می شود.
• استرس، عصبانیت و اضطراب می تواند در روی کارکرد عضلات معده تأثیر منفی بگذارد. پس با آرامش غذا بخورید.
•  از مصرف خودسرانه دارو جهت درمان سوء هاضمه خودداری کنید. مصرف دارو تنها باید طبق تجویز پزشک باشد.

اثرات داروها

داروهایی که معمولاً سالمندان برای مشکلات جسمی خود مصرف می کنند، می تواند باعث بروز مشکلات دیگری برای آنان شود. داروهایی مثل داروهای فشار خون، داروهای دردهای عضلانی و مفصلی ممکن است باعث یبوست شوند. داروهای ضد استروئیدی و ضد التهابی مثل ایبوپروفن می توانند خطر زخم معده و خونریزی معده را افزایش بدهند. در صورتی که از این داروها استفاده می کنید به رنگ مدفوع خود توجه کنید. در صورت تیره شدن رنگ مدفوع و یا وجود خون در مدفوع حتماً به پزشک مراجعه کنید.

نتیجه گیری

یکی از مشکلات رایج در سالمندی سوء هاضمه است که به دلیل ناراحتی های شکمی مثل نفخ، تهوع، معده درد و… ایجاد می‌شود. در این مقاله از مجله ایبک شما را با دلایل سوء هاضمه در سالمندان و نحوه درمان آن آشنا کردیم. امیدواریم مطالب بیان شده، برایتان مفید بوده باشد.