نمای خشک چیست | ویژگی‌ها و مزایای نمای خشک

برای ساخت و طراحی یک ساختمان، نما اهمیت زیادی دارد در حقیقت انتخاب نما و طراحی آن جزو مهم‌ترین قسمت‌های ساختمان سازی می‌باشد. موارد زیادی برای طراحی و همچنین انتخاب نمای اصولی ساختمان باید در نظر داشته باشید، مانند مصالح مورد نیاز، زیبایی نما، هزینه پروژه، دوام و یا پایداری نما، زمان و نحوه اجرا باید در نظر گرفته شود.

با پیشرفت تکنولوژی و همچنین مدرن شدن صنعت معماری، روش‌های اجرای این کار هم تغییرات زیادی کرده است. یکی از این تغییراتی که امروزه زیاد هم رایج شده، اجرای نمای خشک است. این روش مزایای زیادی داشته و بسیار هم پرطرفدار است. در این مقاله از ایبک می‌خواهیم شما را با نمای خشک و ویژگی های آن به طور کامل آشنا کنیم.

نمای خشک چیست؟

در نمای خشک بر خلاف روش سنتی برای اجرای نما از ملات استفاده نمی‌شود. در حقیقت می‌توان گفت نمای خشک یک سیستم نصب سبک است که از اتصالات مکانیکی جهت نصب کردن نما به ساختمان استفاده می‌شود. نمای خشک از لایه‌های زیادی مانند لایه عایق حرارتی، فضای تهویه پذیر، پوسته بیرونی و دیواره داخل ساختمان تشکیل شده است. به این صورت بین مصالحی که برای ساختمان به کار می‌رود و دیوار اصلی، فاصله‌ تعیین شده ای وجود دارد. همه لایه‌های نمای خشک به وسیله سازه‌هایی از آلومینیوم و فولاد، به اسکلت و سازه اصلی ساختمان نصب می‌شوند.

انواع نمای خشک

نمای خشک بر اساس روش قرار گرفتن و نصب اتصالات به دو دسته نمایان یا مشهود و غیر نمایان یا نامشهود تقسیم می‌شود.

۱- سیستم نمای خشک مشهود

در سیستم نمایی خشک مشهود یا همان نمایان، قسمتی از بست‌هایی که برای نگه داشتن سرامیک‌ها از آن استفاده می‌شود، از بیرون ساختمان مشاهده خواهد شد. البته راه‌هایی هم وجود دارد که کمتر این بست‌ها دیده شود، مانند رنگ کردن قسمت‌هایی که نمایان شده است همرنگ رویه نما.

وقتی این کار را انجام می‌دهید باید از رنگ‌هایی استفاده کنید که در مقابل عوامل جوی پایدار باشند زیرا این بست‌ها ممکن است در مقابل عوامل جوی دچار آسیب دیدگی شوند.

۲- سیستم نمای خشک نامشهود

در سیستم نمای خشک غیرنمایان یا نامشهود، بعد از اینکه نما نصب شد، بست‌های استفاده شده مشاهده نمی‌شوند. در اصل قبل از اینکه نما را نصب کنند، در روی سطح رویی ساختمان، عملیات را انجام می‌دهند که با توجه به نوع سیستم، ممکن است شیار و یا سوراخ‌هایی در لبه یا پشت رویه وجود داشته باشد.

ویژگی‌ها و مزایای نمای خشک

نمای خشک به دلیل اینکه مزایا و ویژگی‌های زیادی دارد، در نماهای مدرن مورد استفاده قرار می‌گیرد. ‌مهم ترین ویژگی‌ها و مزایای نصب و انتخاب نمای خشک موارد زیر هستند:

1. سرعت بالا در اجرای نما
2. کیفیت بالا
3. صرفه‌جویی در انرژی
4. قابلیت تعمیر یا تعویض نما
5. نصب آسان نمای خشک
6. عدم ایجاد آلودگی صوتی و ضایعات ساختمانی
7. قابلیت اجرا در ساختمان‌های مرتفع

۱- سرعت بالا در اجرای نما

به دلیل اینکه در هنگام استفاده از نماهای خشک برای الگو و قالب‌گیری، از چهارچوب‌های فلزی استفاده می‌شود شما می‌توانید نما را بدون استفاده کردن از داربست‌ها آماده کنید. این کار باعث می‌شود تا سرعت اجرای نما به شکل قابل ملاحظه‌ای زیاد شود و حدوداً ۵۰ درصد در زمان اجرای این پروژه صرفه‌جویی خواهید کرد.

۲- کیفیت بالا

یکی دیگر از مزیت‌ها و ویژگی‌های نماهای خشک کیفیت بالای اجرا است. می‌توانید برای اجرای پروژه از مصالحی مانند سمنت برد، ترمو وود، چوب پلاست، آلوکوتا، آحر، سرامیک، سنگ، اچ پی ال، کامپوزیت و… به روش‌های صنعتی استفاده کنید. این ویژگی در نمای خشک باعث شده که بیشتر مشکلات مدیران پروژه و مهندسان ساختمان برطرف شود و با استفاده کردن از این مصالح در سایزهای مختلف و ضخامت‌های متفاوت، باعث افزایش کیفیت نما می‌شود.

۳- صرفه‌جویی در انرژی

به دلیل اینکه در سیستم‌های نمای خشک از عایق حرارتی استفاده می‌شود، این نماها از اتلاف انرژی در ساختمان جلوگیری کرده و باعث می‌شوند هزینه‌های شما کاهش پیدا کند. در سیستم نمای خشک ابتدا به شکل مستقل و به کمک اتصالات مکانیکی و یا چسب، یک لایه از عایق حرارتی را به بدنه ساختمان وصل می‌کنند، سپس اسکلت یا چهارچوب که ممکن است از جنس آلومینیوم، فولاد یا چوب باشد در روی ساختمان نصب خواهد شد. با این کار فاصله مشخصی بین عایق حرارتی و نمای خشک  بوجود خواهد آمد که این فضای خالی هم می‌تواند عایق مناسبی باشد.

۴- قابلیت تعمیر و یا تعویض نما

اگر المانی از این پوشش‌های نمای خشک دچار آسیب شود، شما می‌توانید به راحتی آن قسمت را باز کرده و اگر قابل تعمیر بود آن را تعمیر کنید و اگر هم قابل تعمیر نبود، آن قطعه را تعویض کنید. این قابلیت در نماهای دیگر به این شکل وجود نداشته و اگر قسمتی از نما آسیب ببیند شما مجبورید با پرداخت هزینه زیاد آن را به طور کامل عوض کنید.

۵- نصب آسان نمای خشک

برای نصب کردن سیستم‌های نمای خشک شما به کارگران حرفه‌ای نیاز ندارید زیرا نصب ریل و آجر در این سیستم‌ها به شکل مکانیکی می باشد. پس برای نصب آن دغدغه زیادی نداشته و مجبور به پرداخت هزینه گزاف برای دستمزد نیستید.

۶- عدم ایجاد آلودگی صوتی و ضایعات ساختمانی

سیستم‌های نمای خشک به دلیل اینکه به شکل مستقیم در روی دیوار ساختمان‌ها اجرا می‌شوند، نیازی نیست که سطح دیوار را بردارند. اجرای این سیستم‌ها هیچ ضایعات و یا زباله ساختمانی نداشته و مزاحمت و آلودگی صوتی هم برای دیگران ایجاد نمی‌کند.

۷- قابلیت اجرا در ساختمان‌های مرتفع

همانطور که در ابتدا هم گفتیم برای اجرای سیستم نمای خشک از ملات استفاده نمی‌کنند به همین علت در پروژه ساختمان‌های مرتفع، می‌توان خیلی سریع تر و راحت تر از نماهای دیگر آن را نصب کرد.

به جز مواردی که گفتیم استفاده کردن از نماهای خشک در ساختمان‌ دارای مزایای دیگری هم می‌باشد که مهمترین آنها عبارتند از:

• با سیستم مختلف سازه‌ای مثل اسکلت بتنی و فلزی کاملاً سازگاری دارد.
• عمر ساختمان به مقدار زیادی افزایش پیدا می‌کند.
• نیازی از به هم پیوسته بودن و یکپارچه بودن سطح ساختمان و همچنین سطح زیری ساختمان ندارد.
• باعث کم شدن وزن و همچنین حجم فونداسیون خواهد شد.
• امکان بازیافت کردن مصالح استفاده شده در این سیستم، وجود دارد.
• طراحی نمای خشک مهندسی بوده و به هیچ وجه پرتی مصالح هم ندارد.
• مصالحی که در این سیستم به کار می‌رود با تغییرات دما سازگاری کامل دارند.

مقایسه نمای ملاتی و نمای خشک

همانطور که در ابتدا برایتان گفتیم فرق نمای خشک با نمای ملاتی و یا سنتی در نوع نصب کردن مصالح نما به ساختمان است. نماهای خشک برعکس نماهای ملاتی از ملات در آن استفاده نشده و روی نما بوسیله اتصالات مکانیکی که معمولاً فلزی هستند، به ساختمان وصل می‌شود.

قبل از اینکه سیستم نمای خشک ایجاد شود، برای نصب کردن نما از چسب سیمانی و یا ملات استفاده می‌شد. این سیستم‌ها محدودیت و مشکلات خاص خود را داشت مانند لایه عایق و یا عایق کاری که در این سیستم وجود نداشت و باعث می‌شد انرژی زیادی تلف شود و همچنین هوا و یا آلودگی‌های صوتی وارد ساختمان می‌شد و یا فشار باد و یا بار ساختمانی در ارتفاعات زیاد، باعث می‌شد استحکام نما در زیر سؤال رفته و گاهی هم باعث سقوط نما می شد و این خطرات بسیار جبران ناپذیری داشت.

در سیستم‌های نمای خشک، مصالحی که برای نما مورد استفاده قرار می‌گیرد به وسیله سازه‌های آلومینیوم و حتی بدون استفاده کردن از نیروی چسبندگی در روی سازه ساختمان انجام می‌شود و این باعث افزایش عمر نما می‌شود. حتی اگر نصب آن به طور مهندسی و صحیح انجام بگیرد، می‌توانید اطمینان پیدا کنید که در شرایط بسیار سخت جوی هم نما سقوط نکرده و آسیب نمی بیند.

در روش سیستم‌های نمای خشک،نمای ساختمان به شکل دو پوسته شده که یک لایه عایق است و یک محفظه خالی. محفظه خالی می‌تواند برای ساختمان مانند عایق عمل کرده و باعث شود نمای ساختمان در مقابل آلودگی صوتی و شرایط جوی مقاوم باشد. برای جاهایی که دارای آب و هوای گرم و مرطوب هستند، هوایی که داخل این فضا وجود دارد قابل تهویه بوده ولی برای مکان‌هایی که دارای آب و هوای سرد و خشک می‌باشند باید نما به صورتی طراحی شود که هوا در داخل فضا محبوس شده تا بتواند برای ساختمان عایق بهتری باشد.

دلایل استفاده از نمای خشک چیست؟

یکی از عواملی که باعث می‌شود شما در ساختمان سیستم نمای خشک ایجاد کنید، مشکلات متعدد و سخت بودن اجراهای سنتی می باشد، مثلاً ریختن نما به دلیل عوامل مختلف برای نمای ملاتی، می‌تواند جزو مشکلات رایج در این روش‌ها باشد. از طرفی هم با پیشرفت تکنولوژی و توسعه تولیدات، محصولاتی که در نمای ساختمان مدرن استفاده می‌شود، محصولات نوینی هستند که به دلیل ویژگی و مزایا، نظر مهندسین و طراحان ساختمان را به خود جلب کرده، ولی سیستم ملاتی برای انتخاب این مصالح دارای محدودیت‌های زیادی است. مثلاً استفاده از سرامیک پرسلانی دارای جذب آب پایینی بوده و به همین دلیل چسبندگی ملات سیمان و ماسه در این مصالح حدوداً صفر است .

بنابراین در روش‌های سنتی نمی‌توان از سرامیک پرسلانی استفاده کرد و البته بعضی از مصالح نوین هم به همین صورت هستند مثلاً در مورد ترموود، HPL و کورین هم این موضوع صدق می‌کند. این موضوع باعث می‌شود در اجرا محدودیت و مشکلاتی ایجاد شود و در این صورت است که نیاز به استفاده از اتصالات خشک به وجود می‌آید.

سخن پایانی

امروزه استفاده از سیستم نمای خشک مورد استقبال مهندسین زیادی قرار گرفته زیرا در سیستم نمای خشک، امکان نصب کردن مصالح نوین ساختمانی هم وجود دارد که در رنگ، جنس و طرح متنوع هستند. اجرای این سیستم، بسیار از روش‌های سنتی ساده‌تر است.