فتوسل چیست | انواع مختلف و کاربرد های آن

فتوسل از تجهیزات بسیار مهم در جهت صرفه جویی مصرف انرژی می باشد. با توجه به با ارزش بودن برق و بالا رفتن مصرف این منبع انرژی، جهت کنترل و مدیریت بهینه در پارک ها، معابر، ساختمان های اداری و مسکونی از فتوسل استفاده می شود. در این مقاله از ایبک امداد شما را با  فتوسل و کاربرد های آن همچنین انواع متنوع و مختلف فتوسل ها آشنا می کنیم:

فتوسل چیست؟

فتوسل یا LDR مقاومت وابسته به نور می باشد که مانند دیگر مقاومت ها میزان نوردهی فتوسل با تابش نور نیز تغییر پیدا می کند. فتوسل به نور بسیار حساس بوده و با برخورد شعاع های نور خورشید به صفحه فتوسل، از خود ولتاژ تولید می کند. با ولتاژ های تولید شده می تواند یک رله را به کار انداخته و یک مدار الکتریکی را قطع و وصل کند.

فتوسل‌ از یک جسم با مقاومت بالا و نیمه هادی ساخته شده است. در ساخت این سنسور نوری اجزای زیر بکار رفته اند.

1. تماس های جوش سرد
2. مواد حساس به نور روی سطوح
3. سرامیک
4. دو عدد پایه خروجی
5. دو الکترود

عملکرد فتوسل‌ چگونه است؟

عملکرد فتوسل به نور بسیار وابسته است.

• چنانچه تابش نور به فتوسل کم شود، مقاومت این وسیله زیاد می شود و یا برعکس اگر نور زیاد به آن بتابد، مقدار مقاومت فتوسل کم خواهد شد.
• هنگام روشن بودن هوا و زمانی که خورشید می تابد فتوسل نور را از اشعه خورشید گرفته و در خود ولتاژ تولید می کند، سپس ولتاژ تولیدی خود را به رله می دهد. با غروب خورشید و تاریکی هوا فتوسل دیگر، ولتاژی را تولید نخواهد کرد که به رله برساند تا رله بتواند دستور قطع شدن جریان برق را بدهد. پس در نتیجه در محل نصب فتوسل تمامی لامپ ها روشن خواهند شد.

البته روش کار انواع فتوسل با یکدیگر متفاوت می باشند. در ادامه به انواع مختلف فتوسل ها می پردازیم:

کاربرد فتوسل ها چگونه است؟

با توجه به اینکه فتوسل‌ ها با تابش نور خورشید تولید کننده ولتاژ  هستند، در تجهیزاتی که در تاریکی نیاز به نور دارند استفاده می شوند. کاربری فتوسل ها بسیار وسیع و گسترده است. می توان از فتوسل در لامپ های داخل حیاط، معابر، پارک ها، ساختمان‌ های صنعتی، تجاری و حتی در دوربین عکاسی استفاده کرد.

در ادامه به کاربری های فتوسل می پردازیم:

روشن و خاموش کردن لامپ های معابر، باغ و باغچه و خانه ها

از مهم ترین مصارف فتوسل ها جهت روشن و خاموش کردن لامپ های معابر، باغ ها، باغچه ها و خانه ها بصورت اتوماتیک می باشد. فتوسل با عملکرد خود تا حد زیادی توانسته صرفه جویی بسیار خوبی در مصرف انرژی داشته باشد.

با نصب فتوسل در مکان های ذکر شده این وسیله در طی روز به شکل اتوماتیک با کمک رله مدار روشنایی را قطع کرده و موجب خاموشی لامپ ها خواهد شد. ولی با تاریک شدن هوا بصورت اتوماتیک بدون اینکه نیاز باشد شما کلیدی را بزنید فتوسل عمل کرده و بدلیل عدم وجود نور، لامپ های تمام مکان هایی که از فتوسل در مدار سیم کشی آنها استفاده می شود مانند تیر های برق، روشنایی های باغ و… روشن خواهند شد.

کاربرد فتوسل در سلول های خورشیدی

فتوسل در سلول های خورشیدی نیز کاربرد دارد. سلول های خورشیدی در طول روز نور خورشید را جذب کرده و به کمک فتوسل داخل سلول ها برق تولید می شود.

استفاده از فتوسل درون سنسور دود

یکی از اختراعات بشر سنسور تشخیص دود است که می تواند جان مردم بسیاری را در برابر خطرات آتش سوزی حفظ کند. حال این‌ سوال پیش می آید که، چرا از فتوسل در سنسورهای دود استفاده می کنند؟

1. شکاف هایی در اطراف آشکارساز دود وجود دارد که در صورت بروز آتش سوزی، دود از این شکاف ها وارد محفظه سنسور خواهد شد. با استفاده از یک دیود نوری به داخل محفظه یک پرتو نور مادون قرمز فرستاده می شود که در درون آن محفظه فتوسل وجود دارد.
2. هنگام تجمع دود مقدار نور محیط کم شده و فتوسل برق تولید می کند و به این ترتیب در سنسور دود زنگ هشدار به صدا در خواهد آمد.

کاربرد فتوسل در لنز دوربین عکاسی

حسگر یا سنسور از مهمترین قسمت های دوربین عکاسی می باشد که تشکیل شده از میلیون ها فتوسل که به نور حساس می باشند. فتوسل ها نور های دریافتی را جمع می کند و سپس آنها را به امواج الکتریکی تبدیل خواهند کرد.

از فتوسل می توان در هر مدار الکتریکی یا وسیله ای که در تاریکی به روشنایی نیاز دارد استفاده کرد. ولی کاربرد اصلی فتوسل ها در راه پله های ساختمان، محوطه های بزرگ و…. است.

انواع مختلف فتوسل ها

انواع مختلفی از فتوسل ها وجود دارند که هر کدام از آنها کارآیی های متفاوتی داشته که حتی نحوه نصب آنها نیز با هم متفاوت می باشد. در ادامه به چند نوع فتوسل می پردازیم:

فتوسل های نوری

فتوسل های نوری کاربرد بسیار راحتی دارند. در ادامه به معرفی آنها می پردازیم:

• یکی از معمولی ترین و ساده ترین نوع فتوسل ها از نوع نوری آن می باشد. که جهت خاموش و روشن کردن لامپ ها به شکل اتوماتیک و خودکار بر اساس مقدار تابش نور خورشید انجام خواهد شد. طراحی فتوسل نوری بصورتی می باشد که مقدار نور را تشخیص داده تا در زمانی که نور کم شود به وصل کننده مدار فرمان وصل آنرا می فرستد و به این شکل تمام لامپ ها، خودکار روشن می شوند.
• جهت راه اندازی فتوسل های نوری باید آنرا در معرض مستقیم تابش اشعه خورشید قرار دهید و هیچ مانعی نباید بین سنسور فتوسل و خورشید قرار بگیرد.

فتوسل های نجومی

نام دیگر فتوسل های نجومی، ساعت نجومی است. در ادامه به نحوه عملکرد آن می پردازیم:

• فتوسل های نجومی یا ساعت نجومی برعکس دیگر فتوسل ها به نور خورشید نیاز ندارد و به کمک برنامه میکرو پروسسور در داخل خودش می تواند غروب یا طلوع خورشید را بطور اتوماتیک تشخیص داده و سیستم های روشنایی ساختمان را خاموش یا روشن کند.
• فتوسل های نجومی فاقد سنسور چشمی هستند. پس می توان آنرا در جایی که نور خورشید وجود ندارد یا مکان سرپوشیده قرار داد. در فتوسل های نجومی امکان خطا بسیار کم می باشد. چون حتی اگر هوا ابری نیز باشد خللی در عملکرد آن بوجود نمی آید.

فتوسل های تایمردار

مدل های تایمر دار فتوسل برای کسانی که می خواهند زمان خاموش و روشن شدن را خودشان تنظیم کنند، بهترین گزینه می باشد. فتوسل های تایمر دار دارای یک چشمی مجزا جهت نصب در محیط می باشد. شما می توانید آنرا هر زمانی که دلخواه خودتان بود تنظیم کنید.

فتوسل های چهار سیمه

این نوع فتوسل ها بسیار معمولی هستند ولی با این حال در فتوسل های چهار سیمه یک رشته سیم اضافی خروجی وجود دارد که می توان آنرا به یک مصرف کننده اضافه دیگر وصل کرد.

فتوسل های ساعتی

فتوسل های ساعتی کاربری‌ های دیگری نیاز دارند به شکلی که می توان از آن جهت وصل و قطع کردن هر نوع سیستم الکتریکی دیگری نیز استفاده کرد. این نوع فتوسل قابلیت برنامه ریزی جهت دوره های مشخص یک ماهه، یک هفته، یک روزه و حتی چندین ماه را نیز دارد به همین علت از این نوع فتوسل ها بیشتر در شرکت های بزرگ و کارخانه ها استفاده می شود.

فتوسل های لیزری

فتوسل های لیزری عملکرد خاصی دارند که در ادامه به معرفی آن می پردازیم:

• فتوسل های لیزری را می توان جهت روشن کردن یک منبع روشنایی مانند لامپ، به کار افتادن یک ساعت هوشمند و به صدا درآوردن آژیرهای خطر استفاده کرد. طریقه عملکرد فتوسل لیزری به این شکل است که، وصل و قطع شدن فتوسل‌ به واسطه نور لیزر انجام خواهد شد. چنانچه مسیری که مشخص شده است، لیزر آن به هر علتی دچار قطعی شود و یک پیام مشخص از طرف فتوسل لیزری به مصرف کننده فرستاده می شود.
• به علت حساسیت خیلی زیاد فتوسل لیزری و کاربرد های خاص آن، از این وسیله در مکان هایی که حساسیت خیلی زیادی دارند مانند ساختمان های نظامی یا صنعتی استفاده می شود.

فتوسل ها دقیقاً مانند کلید تک پل عمل کرده و در زمان روشن بودن هوا خودشان انرژی الکتریکی تولید کرده و از طریق رله مدار را قطع می کنند و با تاریک شدن هوا و غروب خورشید، مدار روشنایی را وصل می کنند. مدل های مختلفی از فتوسل ها وجود دارند که برای شما هر یک را توضیح دادیم. فتوسل هایی که بیشترین کاربرد را در سیستم برق ساختمان دارند، فتوسل های نوری، فتوسل های نجومی، فتوسل چهار سیمه و فتوسل های تایمردار می باشند.

نتیجه گیری

در این مقاله در خصوص کاربرد های فتوسل، عملکرد فتوسل و انواع مختلف آن توضیحات کاملی را برایتان بیان کردیم. همانگونه که متوجه شدید از فتوسل جهت مدیریت و کنترل روشنایی در راه پله ها، پارکینگ ها، قطع و وصل کردن چراغ های معابر و موارد زیاد دیگری استفاده می شود. اگر خواستید از فتوسل در منزل خود استفاده کنید، بهتر است با متخصص برقکار مشورت کرده تا نسبت به محل شما تشخیص دهد که کدام فتوسل مناسب می باشد. چنانچه مشکلی در زمینه فتوسل ها داشتید می توانید با قسمت پشتیبانی مطرح کنید تا متخصصان ما در مجموعه ایبک امداد پاسخگویی شما باشند.