بیماری گیلن باره چیست و چگونه درمان می شود؟

بیماری گیلن باره یک بیماری خود ایمنی می باشد که بسیار هم نادر است. در این بیماری سیستم ایمنی بدن به سلول های عصبی که سالم هستند حمله می کند. گزگز و ضعف اندام ها جزو علائم اولیه این بیماری است. احتمال دارد این احساسات به سرعت در بدن پخش شده و تمام بدن را فلج کند. این بیماری درمان خاصی نداشته ولی روش‌هایی وجود دارد که می‌توان شدت و عوارض آن را کاهش داد. کاردرمانی و فیزیوتراپی در کاهش عوارض بیماری بسیار مؤثر هستند.

سندروم گیلن باره چیست؟

بیماری گیلن باره یک بیماری کاملاً جدی و نادر می باشد که بر اعصاب فرد تأثیر می گذارد. سیستم ایمنی به اعصاب بدن حمله کرده و ایجاد درد، ضعف و بی حسی در بدن می کند. همانطور که گفتیم این بیماری به تمام بدن سرایت کرده و باعث فلج کامل بدن خواهد شد. علت دقیق این بیماری هنوز معلوم نیست ولی معمولاً بیمارانی که با این مشکل روبرو هستند در گذشته دچار عفونت های ویروسی گوارشی و یا تنفسی شده اند. بیماری گیلن باره ممکن است در هر سنی برای شخص اتفاق بیفتد ولی معمولاً در مردان شایع بوده و در بزرگسالی به وجود می آید. این بیماری را می‌توان تا حدودی درمان کرد ولی گاهی ممکن است بیماری تهدید کننده زندگی بوده و باعث مرگ فرد شود. بعضی از افراد هم ممکن است به مدت طولانی با این مشکل دست و پنجه نرم کنند.

علت مبتلا شدن به بیماری گیلن باره چیست؟

هنوز دلیل ابتلا به این بیماری کاملاً مشخص نیست و محققان نمی دانند چرا بعضی از افراد دچار این بیماری می شوند. فقط چیزی که می دانند این است که این بیمار ارثی نبوده و سیستم ایمنی بدن بیمار، به خود بدن حمله می کند.

احتمال می دهند که بعضی از مواقع این حمله به دلیل مبارزه با عفونت شروع می شود. معمولاً بعد از عفونت های ویروسی مثل آنفولانزا و سرماخوردگی این بیماری رخ می دهد. عفونت هایی که از خوردن غذای آلوده، آب و یا ماهی و مرغ نپخته به بدن فرد وارد می شود، می تواند یکی از دلایل بروز این بیماری باشد. گاهی ممکن است گیلن باره بدون دلیل خاصی برای فرد ایجاد شود ولی چیزی که مشخص است این است که اختلال در دستگاه ایمنی بدن مهم ترین دلیل ایجاد بیماری گلین باره است.

معمولاً سیستم ایمنی بدن برای حمله به میکروارگانیسم های عفونی از گلبول های سفید و آنتی بادی ها استفاده می کند تا از بدن فرد محافظت کند ولی در بیماری گلین باره به طور اشتباه سیستم ایمنی به اعصاب های سالم حمله خواهد کرد. گاهی ممکن است چند هفته بعد از عفونت‌های ویروسی، بیماری شروع شود. گاهی هم احتمال دارد که جراحی باعث به وجود آمدن بیماری گلین باره شود. طبق تحقیقات در موارد بسیار نادر هم واکسیناسیون خطر بیماری گلین باره را زیاد می کند.

این بیماری می تواند تمام گروه های سنی را تحت تأثیر خود قرار بدهد ولی افرادی که سن آنها افزایش پیدا می کند معمولاً بیشتر به این بیماری مبتلا می شوند و همچنین این بیماری در مردان بیشتر از زنان شایع است. گلین باره احتمال دارد با شرایطی مثل عفونت ویروس هایی مثل آنفولانزا، هپاتیت A ، B، C ، E و همچنین HIV و حتی عفونت کرونا، جراحی های اخیر، ضربه و لنفوم هوچکین ایجاد شود.

نشانه ها و علائم سندروم گلین باره چیست؟

نشانه ها و علائم گلین باره معمولاً با ضعف و بی حسی در پاهای فرد شروع می‌شود و ممکن است شخص احساس گزگز را در پاهای خود داشته باشد. این نشانه ها معمولاً در مدت کوتاهی به طرف بالای بدن هم سرایت می کند و اندام ها و بازوهای فوقانی بی حس و ضعیف می شود. گاهی اندام ها آنقدر ضعیف می شوند که فرد به هیچ وجه قادر به حرکت و راه رفتن نیست و در مواردی هم باعث فلج اندام های بدن خواهد شد.

خواب رفتگی و سوزش ناگهانی در پا و منتقل شدن این حس به تمام نقاط بدن، جزو علائم بارز گلین باره می باشد که در صورت تشخیص و درمان به موقع، حدود ۹۷ درصد می‌توان آن را معالجه کرد ولی اگر به موقع تشخیص داده نشود و درمان هم درست انجام نگیرد، ممکن است مشکلات تنفسی را در بیمار ایجاد کرده و بدن او را کاملاً ضعیف کند.

علائم مهم سندروم گلین باره عبارتند از:

• احساس سوزن سوزن شدن در مچ دست و پا و همچنین انگشتان دست و پا
• ضعف از قسمت پاها شروع شده و به طرف بالا گسترش پیدا می کند.
• فرد به صورت پایدار توانایی راه رفتن را ندارد.
• در بالا رفتن از پله ها ناتوان است.
• بیمار دچار دوبینی، تاری دید و یا ناتوانی در حرکت چشم می باشد.
• احساس درد شدید مانند گرفتگی
• مشکلات تنفسی، فشار خون پایین و یا بالا
• ضربان قلب سریع
•  بی ثباتی

در صورتی که با علائمی مثل مشکل تنفسی، مشکل در صحبت کردن و یا بلع روبه رو شدید باید حتماً به پزشک مراجعه کنید و در صورتی که نتوانستید پاها و دست هایتان را حرکت بدهید نشانه اورژانسی بودن بیماری است.

مراحل سندروم گلین باره

بیماری گلین باره دارای سه مرحله مهم است:

1. حاد
2. نقاهت
3. بهبودی

معمولاً افرادی که به گلین باره مبتلا می شوند بهبود پیدا می کنند ولی زمان آن کاملاً متغیر است. گاهی ممکن است کوتاه بوده و گاهی هم تا دو سال ادامه پیدا کند و البته گاهی هم احتمال دارد که بیماری دوباره عود کند.

چگونه می توان گلین باره را تشخیص داد؟

این بیماری علائم خاصی مانند مورمور شدن و یا ضعف پاها دارد و در صورتی که این علائم را مشاهده کردید، حتماً باید به پزشک متخصص مراجعه کنید. پزشک برای شما آزمایشاتی مانند گرفتن مایع نخاعی و مغزی از قسمت پشت انجام می دهد. آزمایشات دیگری هم برای تشخیص بیماری انجام می شود که شامل آزمایش سرعت هدایت عصب بیمار و بررسی الکترونیکی عضله می باشد. بوسیله این آزمایش ها پزشک می‌تواند نحوه ارسال نشدن پیغام را از راه عصب به پاها و دست بررسی کند.

نحوه مراقبت از بیماران مبتلا به سندروم گیلن باره

همانطور که گفتیم معمولاً سندروم گیلن باره درمان قطعی نداشته ولی مراقبت های پرستاری مخصوصاً از کودکانی که به این بیماری مبتلا هستند، می‌تواند در کاهش علائم بسیار مفید باشد. این مراقبت ها عبارتند از:

1.  بررسی وضعیت تنفسی بیمار و درمان تنفسی به وسیله تهویه مکانیکی بدلیل حمایت از اکسیژن رسانی و عملکرد ریوی
2. لوله گذاری اکتیو قبل از خستگی های مفرط
3. استفاده از پوتین فشاردهنده، جوراب الاستیکی بلند و داروهای ضد انعقاد برای جلوگیری از عوارض آمبولی ریه، بی حرکتی و ترومبوز

نحوه بهبودی بیماری گلین باره

بعد از اینکه علائم سندروم گلین باره مشاهده شد بیمار برای دوهفته کم کم بدتر شده و بعد از آن علائم در مدت چهار هفته افزایش پیدا خواهد کرد و به دنبال آن بهبودی کم‌کم حاصل می‌شود و حدود ۶ تا یک سال کاملاً عوارض بیماری برطرف خواهد شد. معمولاً کودکانی که به سندروم گلین باره مبتلا هستند نسبت به بزرگسالان بیمار، بیشتر احتمال دارد که به طور کامل بهبود پیدا کنند.

عوارض بیماری گلین باره چیست؟

بیماری گلین باره همانطور که گفتیم بر اعصاب فرد اثر گذاشته و در حرکات و عملکرد او تأثیر زیادی دارد. افرادی که به این بیماری مبتلا می‌شوند، از عوارض زیادی رنج می برند که عبارت است از:

1.  مشکلات تنفسی: عضلاتی که برای تنفس مورد نیاز هستند، در این بیماری درگیر شده و گاهی کشنده می باشند این افراد برای تنفس به کمک نیاز داشته حتی اگر برای یک دوره کوتاه و موقت باشد.
2. ضعف و بی حسی: بعضی اوقات بعد از اینکه فرد بهبودی کامل پیدا کرد ممکن است دچار گزگز های جزئی، بی حسی و ضعف بدن شود.
3.  فشار خون و مشکلات قلبی: یکی از عوارض شایع بیماری گلین باره زیاد شدن فشار خون و مشکلات قلبی است.
4. درد شدید: معمولاً یک سوم اشخاصی که به این بیماری مبتلا می‌شوند، دچار درد شدید می باشند که با دارو به راحتی کنترل می شود.
5. اختلال در عملکرد مثانه و روده: یکی دیگر از عوارض این بیماری حبس شدن ادرار و همچنین حرکت کند روده است.
6. لخته شدن خون: افرادی که به این بیماری مبتلا می شوند به دلیل بی تحرکی در معرض خطر لخته خون قرار دارند که می توان برای جلوگیری از این مشکل از رقیق کننده های خون استفاده کرد.
7. زخم بستر: این بیماری باعث بی تحرکی فرد شده و گاهی ایجاد زخم بستر می کند. برای جلوگیری از زخم بستر باید بطور مکرر فرد را جابه‌جا کنید.
8. مرگ: مرگ در بیماران مبتلا به سندروم گلین باره بسیار نادر بوده ولی گاهی ممکن است به دلیل حمله قلبی و نارسایی تنفسی اتفاق بیفتد.

درمان های سندروم گلین باره چیست؟

سندروم گلین باره هنوز درمان خاصی نداشته ولی بعضی از درمان ها شدت بیماری را کم کرده و به بهبودی بیمار کمک می کنند. برای درمان عوارض بیماری گلین باره، راه های زیادی وجود دارد. هدف از درمان این بیماری کم کردن شدت حملات ایمنی و همچنین حمایت کردن از عملکردهای بدن مثل عملکردهای ریه بوده و می تواند سیستم عصبی فرد را بهبود بخشد. بعضی از راه های درمان این بیماری عبارت هستند از:

• تبادل پلاسما یا پلاسما فرز
• ایمونوگلوبولین درمانی
• فیزیوتراپی
• گفتار درمانی
• دارو درمانی