آجر سفال چیست؟ | مزایا و معایب آجر سفال

در ساختمان سازی از زمان گذشته تا به امروز یکی از مصالحی که زیاد مورد استفاده قرار می‌گیرد، آجر می‌باشد. آجر سفال یکی از آجرها است که در ساختمان سازی از آن استفاده می‌شود. آجر سفال از جمله پرطرفدارترین مصالح ساختمانی برای دیوارچینی در سازه‌های مدرن است. با توجه به اینکه این آجر دارای وزن سبکی است، در ساخت دیوارهایی که باربر نیستند مورد استفاده قرار می‌گیرد. در حقیقت این دیوارها به عنوان جدا کننده هستند و برای استحکام نیستند. یکی از مزیت‌های اصلی آجر سفال هزینه مقرون به صرفه و وزن سبک آن است.

آجر سفال چیست؟

مواد اولیه‌ای که برای ساخت آجر سفال استفاده می‌شود،‌ خاک سفال و خاک رس است. به همین علت هم به آن آجر سفال گفته می‌شود. آجر سفال از زمان‌های بسیار دور تا به امروز در ساختمان‌ها برای دیوارچینی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نحوه تولید آجرها به صورت کلی به دو شیوه مدرن یا صنعتی و دست ساز یا سنتی است. در آخر محصولی که به دست می‌آید، بلوک مکعبی شکل است که دارای حفره‌های منظم افقی است. با توجه به ابعاد آجر تعداد سوراخ‌های آن متفاوت خواهد بود. اما به صورت کلی می‌توان مشخصات زیر را برای آن نام برد:

• آجرهایی که به ابعاد پنج و نیم سانتی‌متر هستند، دارای سه سوراخ هستند.
• آجرهایی که ابعاد آنها هفت سانتی‌متری است، چهار سوراخ دارند.
• آجرهایی که اندازه آنها ده سانتی‌متری است، شش سوراخ دارند.
• آجرهای پانزده و بیست سانتی‌متری، نه سوراخ دارند.

مراحل تولید آجر سفال

برای تولید آجر سفال باید چندین مرحله طی شود. برای اینکه با مراحل تولید آجر سفال آشنایی داشته باشید، به صورت کلی آن را مورد بررسی قرار می‌دهیم:

استخراج مواد از زمین

در اولین مرحله کیفیت خاک با دقت زیاد مورد بررسی قرار می‌گیرد و سپس در صورتی که کیفیت مورد نظر وجود داشت، مواد خام از زمین استخراج می‌شوند و برای تولید آجر سفال استفاده می‌گردند.

آماده کردن خاک

در ابتدا سنگ‌ها و کلوخ‌ها از خاک خارج می‌شوند و در آسیاب مواد سخت به خوبی خرد می‌شوند، تا ذره‌بندی به صورت استاندارد شود و در محل مخصوص آنها را نگهداری می‌کنند.

تولید قالب آجر سفال

آجر سفال به دو شیوه تر و خشک تولید می‌گردد. در اولین مرحله برای تولید آجر به حالت خشک خاک به طوری فشرده می‌گردد که هیچ گونه فرج و خللی در آن باقی نماند. در این حالت رطوبت آن بسیار کم خواهد بود.

برای تولید آجر و سفال به صورت تر در ابتدا خاکی که به دست می‌آید را به گل تبدیل کرده و پس از آن به گل فرم داده می‌شود و با استفاده از دستگاه‌های برش، برش می‌دهند. حالا باید آنها را وارد دستگاه خشک کن کرد تا رطوبت آنها به صورت کامل گرفته شود و پس از آن وارد کوره می‌شوند.

آجرها به این علت در دستگاه خشک‌کن قرار می‌گیرند که رطوبت آنها گرفته شود. در صورتی که رطوبت در آنها باقی بماند، ترک می‌خورند.

پختن خشت‌ها

در آخرین مرحله آجر سفال در کوره گذاشته می‌شود و کوره که دارای حرارت بسیار زیاد است را خاموش می‌کنند و پس از سرد شدن خشت‌ها را در جای مناسب مانند انبار نگهداری می‌کنند.

انواع آجر سفال

امروزه انواع آجر سفال در دسترس مصرف کنندگان قرار دارد که بهتر است که هر یک از آنها را شناخته و ویژگی‌های آنها را بدانید. انواع آجرهای سفال هر یک دارای ویژگی‌های خاصی هستند و کاربرد آن‌ها متفاوت است.

آجر سفال فوم‌دار

آجر سفال فوم‌دار که به نام‌های تیغه فوم‌دار، تیغه یونولیت‌دار و آجر عایق نیز شناخته می‌شود. این آجرها نوعی آجر سفالی شیاردار و سوراخ‌دار هستند که روی سطح آجر شیارهای وجود دارد و موجب می‌گردد با ملات چسبندگی بهتری داشته باشند. فومی که در این آجر مورد استفاده قرار گرفته است، برای عایق کردن حرارت و دما و همچنین سبک‌تر کردن وزن آجر است.

آجر سقفی

یکی از انواع مصالح مدرن بلوک سقفی است که با استفاده از پلی استایرین به جای بلوک سفالی استفاده می‌شود و در کمتر شدن وزن ساختمان‌ها بسیار موثر می‌باشد.

آجر سفال نما

این آجرها دارای تنوع رنگی بسیار زیادی هستند و در رنگ‌های زرد و قرمز تولید شده و عرضه می‌گردند. از آجر سفال نما برای دیوارچینی زیاد استفاده می‌گردد.

کاربردهای آجر سفال

آجر سفالی در ساخت تیغه‌های جدا کننده، دیوارهای باربر، نمای داخلی و خارجی، طاق‌های ضربی بین تیر آهن‌ها و همچنین سقف‌های تیرچه بلوک مورد استفاده قرار می‌گیرند. امروزه در مرحله دیوارچینی برای سازه‌ها بیشترین کاربرد را به عنوان تیغه جدا کننده دارد.

مزایای استفاده از آجر سفال

یکی از دلایل بسیار مهمی که امروزه از آجر سفال در ساخت و سازها زیاد استفاده می‌شود، مربوط به هزینه‌ها است. چون استفاده از این مصالح ساختمانی موجب بهینه‌سازی هزینه‌ها می‌گردد، اما مزایای دیگری نیز برای استفاده از آجر سفال می‌توان نام برد، که مهم‌ترین آنها را در ادامه بررسی می‌کنیم:

1. استفاده از آجر سفال موجب می‌شود که در مصرف ملات سیمان صرفه‌جویی زیادی شود. استفاده از تیغه سفالی موجب می‌گردد که مصرف ملات سیمان در مقایسه با آجر لفتون، به مقدار پنجاه الی شصت درصد کاهش پیدا کند.
2. با توجه به اینکه اجرای آجر سفال بسیار راحت است، می‌توان در مدت زمان کمتری آن را اجرا نمود. اندازه هر تیغه سفالی با اندازه دو تا سه آجر لفتان برابری می‌کند. این ابعاد و اندازه بزرگتر سبب می‌شود که نصب و جابجایی آن راحت‌تر باشد و سریع‌تر بتوان آن را اجرا نمود. با استفاده از آجر سفال در زمان به مقدار سی الی چهل درصد صرفه‌جویی می‌شود و به همین علت به دنبال آن هزینه‌های مربوط به کارگر نیز بسیار کاهش پیدا خواهد کرد.
3. آجر سفال در برابر دما و حرارت خاصیت عایق بودن را دارد. با توجه به اینکه این آجرها دارای سوراخ هستند، هوا در بین آنها به دام افتاده و موجب می‌گردد که نسبت به آجرهای معمولی بیست الی سی درصد عایق بهتری باشند. این ویژگی آجر سفال موجب می‌شود که در هزینه‌ها صرفه‌جویی شده و مصرف انرژی کاهش پیدا کند.
4. با توجه به اینکه آجر سفال دارای وزن کمتری است، موجب می‌شود از وزن اسکلت ساختمان بیست درصد کاهش یابد. همچنین وزن سبک آن موجب خواهد شد که هزینه جابجایی آن به محل پروژه کمتر باشد.
5. آجر سفال نوعی عایق صدا محسوب می‌شود. چون حفره‌هایی که دارد، موجب می‌شود که خاصیت آکوستیک داشته باشد.

معایب استفاده از آجر سفال

استفاده از آجر سفال همانطور که مزایایی دارد، دارای معایبی نیز است که عبارت هستند از:

• در هنگام حمل و نقل احتمال شکستن سفال زیاد است.
• امکان تبدیل این آجر به اندازه‌های مختلف و شکستن آن کمی مشکل است.
• برای هموارسازی و صاف کردن سطح دیوارهایی که از آجر سفال ساخته شده‌اند به لایه ضخیم‌تری از خاک و گچ نیاز خواهد بود.
• چنانچه خاک آلودگی داشته باشد، احتمال وجود ترک‌ها در سطح آجر سفال بیشتر خواهد بود.

تشخیص آجر سفال با کیفیت

در هنگام خرید آجر سفال، برای اینکه بتوانید تشخیص دهید آیا مصالح مورد نظر با کیفیت هستند یا خیر، موارد زیر را مد نظر داشته باشید:

1. به سطح آجر سفالی با دقت نگاه کنید. باید سطح آن بدون ترک و به صورت یک دست باشد.
2. ابعاد آجر سفال که نیاز دارید را به صورت دقیق تعیین نمایید تا قیمت آن معین شود.
3. حتماً از فروشنده‌ها و کارخانه‌های معتبر خرید آجر سفالی را انجام دهید. چون برخی از تولید کننده ‌ها با دستگاه‌ها و مواد اولیه غیر استاندارد اقدام به تولید این مصالح می‌کنند.
4. دقت داشته باشید که گوشه‌های آن به صورت کاملاً قائم باشند.
5. همچنین هزینه حمل معمولاً زیاد می‌شود. به همین علت باید ظرفیت کامیون در هنگام سفارش در نظر گرفته شود.
6. از آجر سفال می‌توانید در هر شرایط آب و هوایی استفاده کنید. چون سازگاری آن با آب و هواهای مختلف بسیار خوب است. به این ترتیب در صورتی که می‌خواهید ساخت و ساز مناطقی مرطوب یا خشک داشته باشید، می‌توانید از آجر سفالی استفاده نمایید.

عوامل موثر بر قیمت آجر سفال

باید بدانید که عوامل گوناگونی بر قیمت آجر سفال تأثیر می‌گذارند که از جمله می‌توان به ابعاد و اندازه، میزان کیفیت تولید، مواد سازنده، برند تولید کننده، یکنواختی رنگ آجر و… اشاره نمود. با توجه به اینکه استفاده از آجر سفال دارای مزایای زیادی است، در هنگام خرید باید به موارد گفته شده توجه کافی داشته باشید تا قیمت آن به صورت دقیق تعیین گردد. استفاده از آجر سفال از نظر فنی با دوام‌تر بوده و طول عمر مفید سازه‌ها بیشتر باشد.

استفاده از آجر سفال در ساخت و سازها موجب می‌شود که هزینه‌ها بهینه‌تر شوند. چون استفاده از این مصالح ساختمانی که دارای قیمت مناسب‌تر هستند، موجب می‌شود که پروژه مقرون به صرفه‌تر باشد و با قیمت کمتری تمام شود.

سخن تکمیلی

یکی از مصالح ساختمانی پرکاربرد آجرها هستند. با پیشرفت انسان‌ها و گذشت زمان وسایل و ابزارهایی که استفاده می‌کنند نیز تغییراتی یافته است. امروزه آجرها به انواع گوناگون تقسیم بندی می‌گردند. یکی از انواع آجرها آجر سفال است که به آن آجر دست ساز هم می‌گویند. آجر سفال دارای قیمت مناسبی است و استفاده از آن مزایای زیادی دارد. آجر سفال به ‌روش‌های مختلفی تولید می‌گردد. انواع آجر سفالی که مورد استفاده قرار می‌گیرند، عبارت هستند از آجر سفال سقفی، آجر سفال فوم‌دار و آجر سفال نما. استفاده از آجر سفال نما موجب می‌شود که وزن کلی سازی کاهش پیدا کند.