اضطراب جدایی کودک می تواند برای کودک بسیار ناراحت کننده باشد. معمولاً کودکانی که در اوایل سال های زندگی می خواهند از والدین جدا شوند، با گریه و خشم این کار انجام می شود. بچه ها در اولین سال تولد خود دچار این اضطراب می‌شوند و گاهی که والدین می‌خواهند آنها را نزد شخص دیگری گذاشته و ترک کنند، کودک به شدت گریه می کند. البته اضطراب جدایی بخش مهمی از دوران کودکی است که بسیار هم ناراحت کننده می باشد.
در ادامه از مجله ایبک می خواهیم شما را با تکنیک های ساده برای مقابله با اضطراب جدایی کودک آشنا کنیم تا بتوانید به راحتی از پس این شرایط بر بیاید.
اضطراب جدایی کودک چیست؟
وابستگی به والدین و ترس از دست دادن آنها در کودکان زیر دوسال بسیار طبیعی است و وقتی کودک شما رشد می کند، ممکن است این وابستگی هم کمتر شود. گاهی دیده می‌شود کودکان بالای ۶ سال هم دچار اضطراب جدایی می شوند. البته اولین جدایی کاملاً طبیعی است و شاید به مرور هم رفع شود ولی اگر این اضطراب و ترس ادامه پیدا کرد باید برای درمان کودک خود اقدام کنید. اگر اضطراب جدایی کودک را به موقع درمان نکنید، احتمال دارد کودک شما از رفتن به مدرسه هم خودداری کند و قادر نباشد که بدون والدین به مدرسه برود.
اختلال اضطراب جدایی کودک در صورت درمان نشدن، احتمال دارد حتی در دوران بزرگسالی هم با کودک همراه باشد و در مسیر آینده او تأثیر بگذارد. به طور کلی می توانیم بگوییم که اختلال اضطراب جدایی کودک به ترس فرد از ترک کردن خانه و یا جدا شدن از شخص خاصی مانند پدر یا مادر گفته می‌شود. مواردی که می تواند در جدایی و استقلال کودک از والدین تأثیر بگذارد تا حد زیادی مبتنی بر فرهنگ شما می باشد.
در فرهنگ های غربی کودکان استقلال را بسیار زود تجربه می کنند مثلاً کودک در زیر یک سالگی هم از والدین خود جدا می خوابد، ولی در فرهنگ ما این وابستگی کمی بیشتر است و دیرتر جدایی صورت می گیرد. باید این نکته را بدانید که اضطراب جدایی گذرا و موقت است و شما می توانید به راحتی با آگاهی از این موضوع، آن را مدیریت و کنترل کنید. در ادامه می خواهیم شما را با روش های درمان اضطراب جدایی کودک آشنا کنیم.
اضطراب جدایی کودک در چه سنی اتفاق می افتد؟
معمولاً کودکان در سن ۱۰ تا ۱۸ ماهگی اضطراب جدایی را تجربه می‌کنند و گاهی ممکن است تا سه سالگی هم این اضطراب ادامه داشته باشد. اضطراب جدایی کودک هنگامی رخ می‌دهد که شما کودک خود را نزد پرستار و یا حتی شخص دیگری می گذارید و یا می خواهید او را شب ها در اتاق جداگانه‌ای بخوابانید.
اضطراب جدایی معمولاً تا سن دو سالگی تا حدود زیادی کم می شود ولی اگر این اضطراب بعد از دو سالگی کم نشده و یا کودک شما واکنش های غیر طبیعی و شدیدی از خود بروز داد، باید حتماً نشانه‌های این اضطراب را بررسی کرده و با روانشناس در این مورد مشورت کنید.
نشانه های اضطراب جدایی کودک چیست؟
اضطراب جدایی کودک دارای نشانه ها و علائمی است که شما باید در صورت مشاهده آن سریعاً برای درمان به نزد روانپزشک بروید. شناخت علائم اضطراب جدایی کودک اهمیت زیادی دارد زیرا باعث می شود شما مشکل را به موقع تشخیص داده و آن را درمان کنید. بعضی از نشانه های اضطراب جدایی کودک عبارتند از:
- ترس جدا بودن از والدین
- اضطراب در هنگام فکر کردن به جدا شدن از والدین
- ترسیدن ترس از خوابیدن در جایی به غیر از کنار والدین
- بی قراری و گریه در هنگام جدا شدن از والدین
- درد های فیزیکی مانند: سردرد، دل درد و یا دردهای عضلانی
- نگرانی و ترس مداوم برای از دست دادن و یا مرگ والدین
- کابوس های شبانه کودک
- تمایل کودک برای خوابیدن در کنار والدین
- خودداری از رفتن به مدرسه
دلایل اضطراب جدایی کودک چیست؟
این اختلال ممکن است به دلیل یک حادثه خاص و یا استرس در زندگی کودک شما به وجود بیاید. به طور کلی عواملی را که باعث ایجاد اضطراب جدایی کودک می شوند، به چند دسته تقسیم می کنند:
- استرس و یا از دست دادن شخص مهمی در زندگی: مانند مرگ عزیزان، طلاق والدین، از دست دادن یک حیوان خانگی و…
- سابقه خونی و ژنتیک: این اختلالات اضطرابی احتمال دارد به شکل ژنتیکی از یکی از اعضای خانواده به کودک منتقل شود.
- حوادث زیست محیطی: عوامل محیطی در هنگام کرونا می تواند منجر به جدایی کودک از والدین شود.
- شیوه فرزندپروری: یکی دیگر از دلایل مهم اضطراب جدایی کودک احتمال دارد شیوه فرزند پروری و تربیت والدین باشد، والدین باید روش صحیح برخورد با کودک را در هنگام جدا کردن از خود، بدانند.
در ادامه می خواهیم شما را با روش های درمانی و کاهش اضطراب جدایی کودک آشنا کنیم، البته به این نکته توجه داشته باشید که درمان این اختلال بدون مشورت با روانشناس امکان پذیر نیست و یا حتی احتمال دارد کودک دچار اختلالات دیگری هم مانند افسردگی، وسواس فکری، اختلال اضطراب اجتماعی و…. شود. پس حتماً در این مورد به روانشناس مراجعه کنید.
لزوم مراجعه به روانشناس
روانشناس بعد از تشخیص اختلال اضطراب جدایی کودک، دلایل این اضطراب را شناخته و راهکارهای درمانی را برای آن بکار می گیرد. درمان اضطراب جدایی کودک به دوشکل روان درمانی و دارو درمانی در کودک انجام می شود.
برای روان درمانی جلسات مخصوصی جهت کاهش اضطراب انجام می گیرد. پزشک برای حل مشکل از داروهای ضد اضطراب هم در کودک استفاده می‌کند که این درمان کاملاً موقتی می باشد. در روش روان درمانی، کودک شما یاد می گیرد که چگونه با ترس جدایی از والدین روبرو شود و چگونه بتواند احساسات خود را بدون ترس مدیریت کند. والدین هم در این روش یاد می گیرند که چگونه کودک را حمایت کنند تا کودک بتواند استقلال کافی را در آینده پیدا کند.
درمان اضطراب جدایی کودک در منزل
جهت درمان اضطراب جدایی کودک، علاوه بر اینکه باید به روانشناس مراجعه کنید، مواردی هم خودتان باید در منزل انجام دهید تا درمان کودک شما به درستی انجام بگیرد. والدین باید با روانشناس همراهی کنند تا در درمان کودک تأثیر گذار باشد. همزمان با درمان به وسیله روانشناس، والدین باید اطلاعات درستی در مورد اختلال اضطراب جدایی کودک دریافت کنند تا بتوانند کودک خود را درک کرده و او را یاری کنند.
جلسات درمانی کودک باید به طور مستمر ادامه داشته باشد و هیچ وقت نباید بین آن وقفه بیندازید، تا درمان اثربخش باشد. به کودک خود اطمینان بدهید که نگرانی او کاملاً موقتی بوده و به راحتی بهبود پیدا می کند و کودک خود را تشویق کنید. به احساسات و درددل کودک خود، خوب گوش کنید و دقت داشته باشید از نصیحت کردن او پرهیز کنید. به کودک کمک کنید تا احساس آرامش و امنیت داشته باشد و اضطراب خود را کنترل کند.
توصیه های مهم جهت کاهش اضطراب جدایی کودک
گاهی ممکن است کودک شما دارای علائم اضطراب جدایی نباشد و یا حتی روانشناس هم تشخیص بدهد که کودک دچار این اختلال نیست و این علائم به دلیل قرار گیری در مرحله رشد و پذیرش فرایند جدایی باشد. در این صورت می توانید به راحتی کودک خود را در این فرایند یاری کنید و از بروز اضطراب جدایی در کودک خود جلوگیری کنید. برای این کار به توصیه های زیر توجه کنید:
- هیچگاه در حضور فرزندان فیلم ها و برنامه های خشن را تماشا نکنید.
- گاهی با فرزندان خود جدایی را تمرین کنید مثلاً برای مدت کوتاهی کودک را در خانه مادربزرگ بگذارید. البته نباید در این کار زیاده روی کرده و یا به زور این کار را انجام دهید. در هر کاری باید تعادل داشته باشید.
- هر قراری که با کودک گذاشتید حتماً سر قول خود بمانید.
- وقتی در کنار کودک حضور ندارید، از کودک خود بخواهید عروسک و یا اسباب بازی مورد علاقه خود را همراه داشته باشد.
- برای تمرین این کار می‌توانید از پرستار کودک کمک بگیرید.
- کودک را برای انجام بعضی از کارها برای جدایی موقت تشویق کنید.
- کودک خود را برای حاضر شدن در گروه های دوستی و یا فعالیت های اجتماعی تشویق کنید.
- به مرور زمان جدایی خود را از کودک افزایش دهید.
- وقتی می خواهید از کودک جدا شوید به کودک خود توضیح دهید که چه زمانی باز می گردید و به کجا می روید.
- در صورت جدا شدن از کودک رفتار خود را کنترل کرده و احساساتی نشوید.
کمک گرفتن از پرستار کودک
اگر از همان ابتدای کودکی متوجه شدید که کودک شما دچار اختلال اضطراب جدایی شده است، می‌توانید از پرستار کودک کمک بگیرید. در صورتی که کودک ساعاتی از روز را در کنار پرستار باشد، به مرور عادت می کند که در هنگام دوری از والدین، دچار ترس و نگرانی نشود. پرستار کودک دوره های لازم را جهت مراقبت از کودکان دیده و می تواند به خوبی در حل مشکل به شما کمک کند.
سخن پایانی
ترس جدا شدن کودک از والدین یکی از فرایندهای رشد کودک است. تمام کودکان مخصوصاً در قبل از دو سالگی، اضطراب جدایی از والدین را تجربه کردند. البته این ترس با رشد کودک کم کم از بین می رود ولی در صورتی که متوجه شدید اضطراب شدید تر از حد معمول است، باید بدانید که ممکن است این ترس به کودک شما آسیب برساند و کودک دچار نگرانی، بی قراری، کابوس های شبانه و… شود. پس در این صورت بهتر است با روانپزشک مشورت کنید زیرا این مشکل ممکن است موجب اختلالات دیگری هم بشود.
گاهی دیده می‌شود این اختلالات در سنین بزرگسالی هم با کودک شما همراه است و زندگی اجتماعی کودک را هم تحت تأثیر قرار می دهد. بنابراین باید این اختلال را به موقع تشخیص داده و آن را برطرف کنید.
آشنایی با اضطراب جدایی کودک
امتیاز سردبیر
مجموع امتیاز
دلایل اضطراب جدایی کودک چیست؟
