بهترین نژاد بزهای چند قلو زا در ایران

در گرمترین و سردترین نقاط کشور پرورش دام پروری رواج دارد چون بزها می توانند به مرور خود را با هر آب و هوایی سازگار سازند. بهترین زمان خرید بز اواسط تابستان برای مناطق سردسیر و اواخر بهار برای مناطق گرمسیر می باشد. باید دقت داشت که شدت گرما و سرما و وجود سایه برای مراتع و محل نگهداری بز بسیار ضروری می باشد. بیشتر بزها به دلیل دارا بودن پشم مناسب از بارندگی های فصلی اذیت نمی شوند. امکان دارد بخاطر سرما و باران اذیت شده و سرما بخورند. البته باید گفت که هر بزی به آب و هوای مناطق خود عادت می کند. نژاد ماکوئی در زیر برف به راحتی به چرای خود ادامه می دهد و خیلی راحت روی برف ها می خوابد. باید گفت که بهترین سال های زندگی بزها یک تا پنج سالگی می باشد که اگر  از این بزها خوب مواظبت شود تا ۱۰یا ۱۲سالگی هم زنده می مانند ولی صرفه اقتصادی ندارد. بزها یکی از سبک ترین دام ها در ایران می باشد ، چون پرورش آن ها دارای هزینه بسیار پایینی برای دامداران است ، به پرورش آن می پردازند. البته باید گفت که به طور تقریبی پرورش بهترین نژاد بزهای چند قلو زا در ایران  است و نصف پرورش گاو یا گوسفند می باشد. در این مقاله قصد داریم بهترین نوع نژاد بزهای چند قلو زا در ایران را برایتان معرفی کنیم.

بهترین نژاد بزهای چند قلو زا در ایران

پرورش بزها که از حیوانات حلال گوشت می باشد ، برای استفاده از گوشت ، شیر ، کرک و پوست می باشد.اگر بخواهیم بهترین نژادهای بز را معرفی کنیم باید بگوییم که نژادهای نجدی ، عدنی ، مرخز و کرکی اشاره کنیم. یک نکته جالب در مورد بزها این است که بزها نسبت به گاو و گوسفند کمتر بیمار می شوند و همچنین بزها همه چیز می خورند و به این خاطر است که هزینه بالایی ندارد و حتی دارای بازدهی بالایی هم می باشد. بز سانن یکی از بهترین نوع نژادی بزها می باشد. در بین انواع نژادها هیچ کدام مانند نژاد سانن بهره وری ندارد. این نژاد یکی از بهترین نژادهای بز بوده که کاملا نژاد اروپایی دارد. این نژاد هر ساله به طور میانگین ۸۴۰ کیلو شیر می دهد. چربی شیر این نژاد به ۳.۲ و پروتئین آن ۲.۷ درصد بوده و ارزش غذایی بسیار بالایی دارد. باید گفت که شیر بز شبیه شیر انسان بوده و از نظر آنزیمی ، بسیار شبیه شیر انسان می باشد.به همین دلیل این شیر در جهان پر طرفدار بوده است. نژاد سانن یکی از بزهای مقاوم بوده و نژادی پر انرژی است که باید فضای زیادی داشته باشد. پشم این بز کوتاه و لطیف می باشد. باید توجه کرد که سانن برای نواحی بسیار گرم مناسب نیست. این بزها به گرمای شدید بسیار حساس هستند و باید در  آب و هوای ملایم و سرد باشند. یک سانن سالم گوش هایی به طرف بالا دارد. باید گفت که سانن آرام و خوش رفتار می باشد. به همین خاطر این نژاد را به عنوان حیوان خانگی استفاده می کنند. این نژاد در ۹ ماهگی به سن تولید مثل خواهد رسید. باید دقت داشت که این نژاد در مقابل عفونت و ورم های چرکی بسیار آسیب پذیر بوده و باید بز بیمار از گله جدا شود. پس تاکید شده است که این نژاد به گرما حساس بوده و نباید زیر نور خورشید به چرا بپردازند.

نام بهترین نژاد بزهای چند قلو زا در ایران

نجدی ها : از بهترین نژاد بزهای چند قلو زا در ایران ، بزهای نجدی می باشد. که هنگام تولد ۳ کیلو گرم می باشد. این بزها هر روزه ۸۰۰ گرم شیر می دهند و شیردهی آن ها ۶ ماهه می باشد. یکی از ویژگی های برجسته و مهم این نژادها ، چند قلو زا بودن آن ها می باشد. این نژاد بزها در ایران  و در خوزستان پرورش  داده می شود که می توانند همه چیز را بخورند.خوراک این بزها معمولا از نان و پس مانده غذاها می باشد. رشته کوه های زاگرس و مرکزی خوزستان و سواحل خلیج فارس پرورش بزهای نجدی می باشد. یک نکته تلخ در مورد نژاد بزهای نجدی در حال انقراض بودن آن ها می باشد. طبق آخرین آمار گرفته شده نشان داده است که فقط ۴۶ درصد از این نژاد در ایران پا برجا می باشد.

کرکی رائینی: این نوع نژاد بزها در بافت بیشتر پرورش می یابند اما در زمان قشلاق به مناطق گرمسیری و جنوب کرمان هم برده می شوند. رنگ بدن این بزها سفید و پوشیده از کرک و مو می باشد. مدت زمان شیردهی آن ها ۱۵۰روز بوده و میزان شیردهی در یک دوره ۵۰ لیتر می باشد. وزن آن در هنگام بلوغ ۳۲ کیلو گرم می باشد.

خلخالی : این نوع از نژاد ها در دشت مغان و خلخال پرورش داده می شوند.رنگ بدن آن ها سیاه و گاهی روشن می باشد. میزان شیردهی این نژاد در هر دوره ۱۳۰ لیتر می باشد. در هنگام بلوغ ۴۰ کیلو گرم وزن دارد.

عدنی ها : در شهر بوشهر بزهای عدنی پرورش داده می‌شوند. جالب است بدانید که بزهای عدنی فقط در شهر بوشهر پرورش داده می شود. از خصوصیات اصلی بزهای عدنی می توانیم گفت که پوست بزهای عدنی در رنگ های سیاه ، سفید ، قهوه و به رنگ آهویی و کرمی موجود می باشد که نسبت به دیگر نژادها تنوع بسیاری دارد. بزهای عدنی روزانه رشد بسیار خوبی دارند. می توانیم بگوییم که روزانه ۸۰ گرم افزایش وزن دارند. یک خصوصیت شاخص این بزها شیردهی آن ها می باشد ، چون روزی یک کیلو شیر می دهند و دوره شیردهی آن ها ۴ ماهه می باشد.

تالی ها : یکی از بهترین نژادهای چند قلو زا در ایران ، بزهای تالی می باشند که ۲۵ تا ۳۰ درصد چند قلو زایی دارند. بزهای تالی فقط در استان هرمزگان وجود دارند. بزهای تالی هم گوشتی هستند و هم شیری محسوب می شوند. البته باید گفت که این بزها چون دارای گوشت خوبی هستند. بیشتر بزهای تالی ، برای استفاده از گوشت آن ها خریداری می شوند ، چون لاشه گوشت مناسبی برای غذا دارند. بزهای تالی مثل بزهای نجدی دارای روزانه ۸۰۰ گرم شیر تولید می کند. بزهای تالی ۱۲۰ روز شیر می دهند. پس شما می‌توانید از بزهای تالی ۱۰۰ لیتر شیر بدست آورید. در مورد بزهای تالی باید گفت که هنگام تولد وزن بالا تری نسبت به بزهای دیگر دارد. وقتی بز تالی متولد می شوند حدوداً ۲.۵ کیلو گرم وزن دارند. پس هنگام بلوغ بز تالی به ۳۰کیلو تصور می شود.

مرخزها :  بزهای مرخز ، بزهایی هستند که نسبت به تالی و عدنی درصد دو قلو زایی بسیار بالایی دارد. بزهای مرخز فقط در شهر کردستان پرورش داده می شوند. بزهای مرخز را می توانیم جزو بزهای در حال انقراض نامید.چون تعداد این بزها به ۲۵۰۰ راس می رسد. این بزها را برای الیاف با کیفیت آن شکار می‌کنند. چون مرخزها از بزهای اصلی کرکی بوده دوره شیردهی این ها ۱۹۶ روز است و بیشترین تولید شیر را نسبت به بقیه بزهای گفته شده دارد. بزهای مرخز ۱۵۰ لیتر شیر را روزانه تولید می کند.این بز وقتی متولد می شود نسبت به بزهای تالی مقداری سنگین تر می باشد. در زمان بلوغ وزن این بزها ۴۰ کیلو گرم می رسد. در زمان شیردهی وزن این بزها که جزو بهترین نژاد چند قلو زا در ایران است به ۱۵ کیلوگرم می رسد.

سازگاری نژاد بزها با مناطق :  وقتی که شما به دنبال بهترین نژاد بزهای چند قلو زا هستید ، خواهید فهمید که در هر قسمت از مناطق ایران ، هر نژاد از بهترین نوع آن می باشد. در واقع باید گفت که نژاد بزها متعلق به مناطق مختلف می باشد.

نژاد آذربایجان و زاگرس :  در آذربایجان و زاگرس چون گیاهان رشد خوبی دارند ، برای پرورش بزهای مرخز بسیار مناسب می باشد.

نژاد کوهستان شمالی : بزهایی که بومی هستند می توانند با کوهستان های شمالی کوه های البرز سازگاری داشته باشند.

نژاد نیمه خشک : بزهای کرکی و بومی می توانند در مناطق نیمه خشک و کم باران سازگاری داشته باشند.

شرایط خوب برای پرورش بزها

مهمترین شرایط برای پرورش دام ، داشتن مراتع ییلاقی و قشلاقی خوب می باشد که دام ، خوراک رایگان خواهد خورد. کشاورزانی که باغ دارند و در محل زراعت خود زندگی می کنند ، باید به ظرفیت آغل و علوفه تولیدی خود توجه داشته باشند. این افراد می توانند از صحرای اطراف برای چریدن دام‌ها استفاده کنند و در فصول نامناسب در آغل نگه داری و تغذیه شوند.

در آخر باید گفت که پرورش دام در ایران می تواند تبدیل به یک اشتغال زایی شود. پرورش بزهایی که اصلاح شده اند و چند قلو زا می باشند بسیار می تواند از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه باشد. پرورش بز هزینه بسیار کمی نسبت به پرورش گاو دارد. بزها با نژادهای مختلف در مناطق مختلفی می توانند پرورش یابند. هر کدام از نژادهای گفته شده در برخی از مناطق سازگاری داشته و می توانند به رشد مورد نظر برسند. بعضی از نژادها در مناطق سردسیر به راحتی می توانند پرورش یابند و برخی دیگر توان سرما را نداشته و بشدت آسیب می بینند. بزها به دلیل اینکه دارای پشم و پوست با ارزشی هستند می توانند از لحاظ اقتصادی مفید واقع شوند. چون پشم مناسب می تواند در فرش بافی ها بکار رفته و بسیار موثر در اقتصاد باشد. همچنین گوشت و شیر بز هم دارای ارزش بالایی بوده و می تواند درآمدزایی بسیار خوبی را برای پرورش دهندگان داشته باشند.