مضرات دفع غیر بهداشتی فاضلاب | اثرات فاضلاب بر محیط زیست

دفع غیر بهداشتی فاضلاب مضرات زیادی دارد که می تواند زندگی انسان ها و حیوانات آبزی را به‌ خطر بیندازد. ما در این مقاله از ایبک امداد می خواهیم مهمترین آنها را برایتان بیان کنیم.

مضرات دفع غیر بهداشتی فاضلاب

آبی که در مصارف صنعتی، خانگی و اداری از آن استفاده می شود به دلیل اضافه شدن مواد آلوده و زائد کیفیت خود را از دست می‌دهد و آلوده می شود و دیگر نمی توان به طور مستقیم از آن استفاده کرد. به این آب، فاضلاب می گویند.

فاضلاب دارای مواد بیماری زا و آلوده است که برای محیط زیست و موجودات زنده بسیار خطرناک می باشد. آلودگی های فاضلاب باید از بین برود تا دیگر سلامت موجودات زنده و همچنین محیط زیست را تهدید نکند. برای اینکه این آلودگی ها را از بین ببرند باید آن را تصفیه کنند. ولی گاهی دیده می‌شود که فاضلاب را بدون اینکه تصفیه شود در محیط زیست رها می کنند. رها کردن فاضلاب ها در محیط زیست فقط می تواند برای مدتی آنها را از انسان ها دور کند. ولی با گذشت زمان، اثر بسیار مخربی در محیط زیست داشته و برای سلامت انسان هم خطرناک است. دفع غیر بهداشتی فاضلاب مضرات زیادی دارد که به طور کلی عبارتند از:

• مضرات فاضلاب برای انسان
• مضرات فاضلاب برای محیط زیست

با توجه به اینکه مضرات فاضلاب در محیط زیست، برای انسان هم مضر است نمی‌توان این دو را به طور کامل از یکدیگر جدا کرد. دفع غیر بهداشتی فاضلاب خطرات زیر را به دنبال دارد که عبارتند از:

1. شیوع انواع بیماری ها
2. آلوده شدن منابع زیرزمینی
3. آلوده شدن محیط زیست
4. آلودگی محیط اطراف
5. آلودگی هوا

۱- شیوع انواع بیماری ها

یکی از اصلی ترین و شایع ترین مضرات دفع غیر بهداشتی فاضلاب، شیوع بسیاری از بیماری های خطرناک می باشد. فاضلاب از مواد آلوده تشکیل شده که در صورت تماس با انسان، باعث بیماری های خطرناک در انسان خواهد شد. رها سازی غیر بهداشتی فاضلاب و همچنین تصفیه نشدن آن، باعث می شود این مواد آلوده در محیط زیست پخش شود و به عوامل بیماری زا این امکان را می دهد که در صورت تماس با انسان، وارد بدن شده و انسان را به بیماری های خطرناکی مبتلا کند و به این صورت بیماری شیوع پیدا کند.

گاهی این بیماری ها بسیار خطرناک است. ممکن است این بیماری ها عفونی، ویروسی و واگیردار باشد که برای سلامتی انسان خطرات بسیاری دارد و گاهی باعث مرگ می شود. اگر مبالغه نکرده باشیم باید بگوییم که فاضلاب مجموعه ی کاملی از همه بیماریهایی است که در بدن انسان ها می باشد که دلیل آن هم فاضلاب های خانگی و فضولات انسانی است که این فضولات دارای تمام بیماری هایی است که در بدن افراد وجود دارد.

فاضلاب های صنعتی هم دارای مواد و ترکیبات شیمیایی بسیار خطرناکی هستند که برای سلامتی انسان مضر است و تماس با آن امکان دارد باعث به وجود آمدن مشکلاتی برای انسان شود. می توان گفت فاضلاب های صنعتی از فاضلاب های خانگی بسیار خطرناکتر هستند زیرا در این فاضلاب ها مواد شیمیایی وجود دارد و می تواند برای انسان خطرات زیادی داشته باشد که تا حالا شناخته نشده است. مواد آلوده و فاضلاب ها که در محیط زیست رها می شوند، می توانند باعث آلودگی محیط زیست و محیط زندگی انسان شده و مکان مناسبی برای تکثیر و تغذیه حشرات موذی مانند: موش، سوسک، مگس، پشه و… شود.

در ادامه می خواهیم بیماری هایی که توسط این حشرات موذی به وجود می‌آیند را برایتان بیان کنیم:

• پشه خاکی: این حشره می تواند عاملی جهت انتقال بیماری سالک باشد.
• مگس: مگس باعث انتقال امراضی مانند حصبه، وبا، اسهال، تراخم، سیاه‌ زخم، جذام و بیماری های انگلی می شود.
• موش: موش باعث انتقال بیماری هایی مانند سالمونلا، طاعون، کریومننژیت، هاری، یرقان و بیماری های انگلی مانند آمیبیاز می شود.

باید بگوییم که حتی آلودگی های فاضلاب که خشک شده باشند باز بیماری زا هستند. خشک شدن مواد جامدی که در داخل فاضلاب وجود دارد و تبدیل شدن این مواد به ذرات ریز، امکان حرکت آنها را به وسیله باد فراهم می کند و این باعث انتقال عوامل بیماری زا از طریق دستگاه تنفسی خواهد شد و باعث بیماری های تنفسی و ریوی می شود.

۲- آلوده شدن منابع زیرزمینی

پساب ها و فاضلاب هایی که به شکل غیر بهداشتی در محیط رها می‌شوند باعث آلوده شدن منابع زیرزمینی هم خواهند شد. فاضلاب و پساب های رها شده در محیط بعد از اینکه جذب زمین می شوند در خاک نفوذ کرده و به طرف سفره های زیرزمینی حرکت می کنند و بعد از مدتی به منابع زیرزمینی و همچنین سفره های زیرزمینی رسیده و با آنها ترکیب می شوند و باعث آلوده شدن آب های زیرزمینی خواهند شد. این آلودگی در آب های زیرزمینی پخش شده و می تواند تمام آنها را آلوده کند. با توجه به اینکه با کمبود منابع آب روبرو هستیم این کار باعث آلوده شدن آب های قابل استفاده شده و استفاده از این آب ها باعث بیماری های خطرناکی می شود که برای سلامتی انسان بسیار مضر است.

۴- آلودگی محیط اطراف

رها کردن فاضلاب ها در محیط زیست باعث می شود ظاهر محیط زندگی ما هم آلوده شود. رها کردن غیر بهداشتی فاضلاب ها در محیط زندگی و روی زمین باعث می شود زیبایی های محیط از بین رفته و امکان عبور و مرور در آنجا وجود نداشته باشد. آلودگی های فاضلاب به وسیله عوامل محیطی، در تمام محیط پخش شده و مکان های دیگر را هم آلوده می‌کند. وجود پساب و فاضلاب در محل زندگی و معابر، ظاهری ناپسند و زشت دارد و باعث انزجار افراد و همچنین دوری کردن آنها از محیط کثیف خواهد شد.

۵- آلودگی هوا

فاضلاب ها دارای گازهای سمی خطرناک و مواد آلوده هستند. گازهای سمی موجود در فاضلاب در صورتی که مهار نشوند باعث آلودگی هوا و صدمات زیادی به محیط زیست خواهند شد این گازها اگر به مقدار زیاد باشند برای انسان بسیار خطرناک است و باعث به وجود آمدن مشکلات تنفسی و یا خفگی و حتی مرگ می شود. گازهای سولفید هیدروژن، آمونیاک و متان برای سلامتی انسان بسیار ضرر دارد و استنشاق این گاز ها باعث به وجود آمدن مشکلات تنفسی در انسان می شود. با توجه به اینکه یکی از منابع تولید گاز های نامبرده شده فاضلاب است، رها کردن آن در محیط باعث می شود که گازهای سمی وارد طبیعت شده و وجود این گازها در معابر عمومی و همچنین محل زندگی باعث به وجود آمدن بوی زننده و تعفن در محیط شود.

اثرات فاضلاب بر محیط زیست

اینکه ما آب را غیر قابل استفاده کنیم به معنی تخلیه منابع آب می باشد با اینکه بیشتر سطح زمین را آب تشکیل داده است حالا تصور کنید که ما با ریختن زباله و فاضلاب ها در داخل این آب می‌خواهیم آن را آلوده کنیم. در اصل آبی را که می توانیم از آن استفاده کنیم آلوده خواهیم کرد. به اینصورت نه تنها خسارت زیادی به انسان وارد می کند بلکه باعث آلودگی محیط زیست هم می شود. معمولاً جاری شدن سیل و یا نشت فاضلاب می تواند باعث ورود فاضلاب به رودخانه ها شده و منابع آب را آلوده کند.

در ماه های گذشته قسمت بزرگی از رودخانه ها به وسیله فاضلاب آلوده شدند و بسیاری از حیوانات دریایی و ماهی ها کشته شدند. حالا تصور کنید که این فاضلاب به منبع آب انسانی برسد در این صورت باعث گسترش بیماری های بسیاری مانند هپاتیت A، اسهال و… خواهد شد و همچنین اثرات مخربی بر محیط زیست وارد می کند که عبارتند از:

1. آلوده کردن آب و زیستگاه
2. به وجود آوردن عوامل بیماری زا
3. تخریب خاک
4. حاوی مواد مضر
5. آلوده کردن منابع آب
6. شناوری چربی و روغن
7. دمای بالای فاضلاب

۱- آلوده کردن آب و زیستگاه

بیشترین اثر مخرب فاضلاب در محیط زیست وقتی است که در معرض مواد شیمیایی مضر قرار می گیرد. این مواد شیمیایی باعث آلوده کردن و تخریب زیستگاه های طبیعی و همچنین حیات وحش و آلودگی منابع آبی می شود.

۲- به وجود آوردن عوامل بیماری زا

می توان گفت یکی از بدترین منابع برای انتقال بیماری، فاضلاب است. طبق گزارشاتی که از سازمان بهداشت جهانی رسیده بیشتر از ۳.۴ میلیون نفر در اثر بیماری هایی که وسیله فاضلاب منتقل می شود، می میرند. فاضلاب نه تنها عوامل بسیاری از بیماری ها را با خود حمل می کند، بلکه ترکیبی از پسماندهای آلوده انسانی و همچنین رنگ ها و حلال ها و… را هم ایجاد خواهد کرد که نه تنها این پسماندها آلوده است بلکه مردم را در معرض گازهای خطرناک هم قرار می دهد. استنشاق این گازها یک خطر واقعی برای انسان به شمار می آید.

۳- تخریب خاک

فاضلاب هایی که تصفیه می شوند از آنها برای کشاورزی و آبیاری دوباره استفاده می کنند. البته این بد نیست ولی فرایند تصفیه آب و فاضلاب نمی تواند کاملاً موثر باشد. وقتی فاضلاب درست تصفیه نشود مواد شیمیایی مضر در آن ممکن است به خاک راه پیدا کرده و باعث شود خاک محصولات کمتر و با سرعت کمتر هم تولید کند و این محصولات دوباره توسط انسان خورده شده و می تواند بیماری ها را به انسان منتقل کند.

۴- فاضلاب حاوی مواد مضر

ترکیبات فاضلاب دارای نمک ها، مواد شیمیایی سمی، فلزات سنگین، عوامل بیماری زا، مواد جامد، لجن، اسیدها، ترکیبات عالی سمی و… می باشند. این پساب‌ها خطرات زیادی برای حیوانات، انسان و محیط زیست دارد؛ بنابراین قبل از استفاده مجدد از آن، باید حتماً درست و اصولی تصفیه شود.

۵- آلوده شدن منابع آب

آبراهه ها بیشتر در معرض مضرات فاضلاب هستند. ترکیبات سمی که در پساب ها وجود دارد می‌تواند اکوسیستم های آبی را هم مختل کند .

۶- شناور بودن چربی و روغن

فاضلاب ها حاوی گریس و روغن هستند که تجزیه آنها بسیار دشوار است و در سطح آب شناور می مانند. این روغن های شناور مانع از عبور نور مورد نیاز برای گیاهان آبزی فتوسنتزی می باشد و می تواند ماهی ها را خفه کرده و همچنین در پرهای پرندگان هم گیر کند. فلزات سنگینی که در آن وجود دارد می تواند برای حیوانات و انسان بسیار مضر و سمی باشد. اگر کسی از این منابع آلوده بنوشد و یا ماهی ها این آب را بخورند باعث آسیب دیدگی شدید در آنها خواهد شد.

۷- دمای بالای فاضلاب

وقتی فاضلاب تصفیه نشده، دفع شود اکثراً گرم و یا بسیار داغ است و می‌تواند دمای آب را هم بالا برده و اکوسیستم را مختل کند. اگر آب خیلی گرم باشد ممکن است تنفس، حرکت و تغذیه ماهی ها را افزایش دهد و بر بدن آنها تأثیر منفی بگذارد.

سخن پایانی

در این مقاله از ایبک امداد شما را با خطرات دفع غیر بهداشتی فاضلاب به طور کامل آشنا کردیم. شاید مشکل به نظر برسد ولی شما هم می توانید اثرات منفی فاضلاب بر محیط زیست را کاهش دهید. مشکل فاضلاب یک مشکل اساسی بوده و باید به صورت جمعی حل شود. بهترین کاری که شما می توانید انجام دهید صرفه جویی در مصرف آب است. با این کار شاید فاضلاب را به حداقل برسانید. آنچه در ظاهر ناچیز به نظر می رسد می تواند در مقیاس وسیع مفید باشد. قدم بعدی که شما می توانید بردارید این است که از رها کردن فاضلاب در محیط زیست خودداری کنید. برای کمک به سلامتی انسان ها و محیط زیست، این کارها بسیار مفید است و کاری که دست اندرکاران باید انجام دهند تصفیه فاضلاب است تا از آلوده شدن آب های زیرزمینی و محیط زیست به طور وسیع جلوگیری شود.

امیدواریم مطالب بیان شده برایتان مفید بوده باشد. اگر سؤال و یا پیشنهادی در مورد این مقاله دارید می توانید در بخش دیدگاه ها مطرح کنید متخصصین ایبک امداد پاسخگوی شما هستند.