ترس در کودک به چه دلیل ایجاد می شود | چگونه ترس کودک را مهار کنیم

بیشتر کودکان ممکن است در مقطعی از زندگی دچار اضطراب و ترس شوند. این ترس در کودک می تواند به دلایل رشد، اضطراب جدایی و استرس های محیطی مثل نگرانی به دلیل امتحان و… باشد. شما می توانید با صحبت هایی در مورد ترس کودک، به او آموزش دهید که چگونه اضطراب خود را کاهش داده و با ترس خود مقابله کند. ترس و اضطراب جزو مراحل رشد بوده و والدین نباید در این مورد نگرانی زیادی داشته باشند، ولی اگر ترس کودک شدید بود و ادامه داشت، می توانید با راهکارهای درمانی مشکل را برطرف کنید.

اضطراب و ترس در کودک

احساس ترس هم مثل احساسات دیگر ممکن است از هنگام تولد با کودک شما همراه باشد. والدین باید در مورد ترس از چیزهایی مثل عبور از خیابان، آتش و… آموزش لازم را به کودک بدهند، زیرا اینها جزو جنبه‌های مثبت ترس به حساب می‌آیند. این ترس ها باعث می شود کودک در مقابل حوادث از خود محافظت کند.

دلایل ترس در کودک چیست؟

دلایل ترس در هر سنی وقتی کودک رشد می کند، تغییر پیدا خواهد کرد. در مراحل اول زندگی معمولاً کودک از اینکه از پدر و یا مادر خود جدا شود، می ترسد و با بزرگ شدن ممکن است از موجودات غیر واقعی و خیالی بترسد. وقتی به سن مدرسه می رسد معمولاً از حاضر شدن در مدرسه می ترسد که معمولاً بیشتر کودکان این ترس را تجربه کرده اند.

ترس کودک نسبت به اتفاقات و حوادث، نسبت به سایر افراد کمی بیشتر است و این می‌تواند به دلیل موارد زیر باشد:

1. ژنتیک: ژنی که در کودک وجود دارد باعث می شود از جهت خلقی روحیه حساسی داشته باشد.
2. والدین مضطرب: معمولاً کودکان از والدین و یا افراد دیگر خانواده خود، الگو می گیرند. اگر یکی از آنها روحیه مضطرب داشته باشد، ممکن است کودک هم دچار این رفتار شود.
3. توجه زیادی به کودک: اگر محدودیت های زیادی برای کودک قائل شوید، باعث می‌شود کودک شما احساس ناتوانی کرده و برای انجام فعالیت ها بترسد.
4. فشار روانی و محدودیت ها: والدینی که از کودکان خود توقعات زیادی دارند، باعث می شود کودک ترسیده و دچار استرس شود.
5. حوادث استرس زا: جدا شدن از والدین و یا فوت یکی از آنها و حتی بستری شدن آنها در بیمارستان، می تواند باعث استرس و ترس در کودک شود.

گاهی ممکن است ترس در کودکان آن قدر زیاد شود که باعث شود کودک شما نتواند به راحتی زندگی روزانه خود را ادامه دهد. در این صورت کودک تمایل ندارد که در جمع دوستان حاضر شده و به مدرسه برود. این کودکان علاقه‌ای به حاضر شدن در مهمانی هم نداشته و مرتب به مادر و پدر خود چسبیده و حتی ممکن است نخواهند به اتاق خود رفته و بخوابند. به این صورت زندگی طبیعی آنها مختل می شود. برای این کودکان حتماً باید به مشاور مراجعه کنید. مشاور به شما کمک خواهد کرد تا بتوانید ترس کودکتان را مهار کنید.

برای کنترل ترس کودک چه کارهایی باید انجام دهیم؟

اگر کودک شما ترس و اضطراب زیادی داشته باشد، ممکن است نتواند به راحتی زندگی روزانه خود را ادامه دهد. این ترس باعث اختلال در فعالیت های روزانه او خواهد شد. برای کنترل ترس در کودک به روش زیر عمل کنید:

1.  ترس های خود را از کودک پنهان نکنید.
2. با ترس هایتان مقابله کنید.
3. ترس های کودک خود را غیر منطقی نشان ندهید.
4. هیچ گاه کودک‌تان را تحقیر نکنید.
5. در هنگام ترس کودک، از او فاصله نگیرید.
6. کودک را در آغوش گرفته و به او اطمینان بدهید.
7. هیچگاه در ابراز احساسات زیاده روی نکنید.
8. برقرار کردن ارتباط سالم با کودک
9. یک جعبه نگرانی برای کودک درست کنید.
10. به کودک بیاموزید با ترس خود روبرو شود.
11. به احساسات کودک کاملاً گوش دهید.

۱- ترس های خود را از کودک پنهان نکنید.

گاهی ممکن است موضوعی باعث ترس والدین شود. بهتر است این ترس را با صداقت برای کودک خود بیان کنید زیرا کودک به راحتی می تواند ترس شما را حس کند. گاهی والدین تصور می کنند پنهان کردن ترس آنها می‌تواند به کودک کمک کند ولی به هیچ وجه اینطور نیست، این کار شما نتیجه عکس خواهد داشت. باید کودک ترس ها را شناخته و راه های مقابله با آنها را از شما بیاموزد.

۲- با ترس های ایجاد شده در خودتان مقابله کنید.

همانطور که گفتیم کودک ممکن است اضطراب و ترس شما را دیده و در خود آنها را پرورش دهد. اگر موضوعی باعث شد شما بترسید، حتماً به وسیله روانشناس ترس خود را کنترل کنید و به کودک تان هم یاد بدهید که چگونه با ترس خود مقابله کند.

۳- ترس های کودک خود را غیر منطقی نشان ندهید.

قبل از رسیدن به سن مدرسه، اگر ترس های کودک را غیر منطقی نشان دهید مطمئناً تلاشتان شکست می خورد زیرا کودک در این سن خیالات خود را واقعی دانسته و شما نباید مثل یک شخص بزرگسال با ترس های او برخورد کنید. باید بدانید که بیشتر این ترس‌ها گذرا بوده و با تمام شدن این دوره های سنی، ترس هم به پایان می رسد ولی فعلاً باید ترس کودک خود را درک کرده و آن را مهار کنید.

۴- هیچگاه کودک‌تان را تحقیر نکنید.

بعضی از والدین ترس های کودک را تحقیر کرده و یا به او می خندند. این کار به هیچ وجه صحیح نیست. باید بدانید که ترس یک مشکل شخصیتی و یا اختلال نیست. شما می توانید از این ترس ها استفاده کنید و کودک خود را آموزش دهید. تحقیر کردن کودک باعث خرد شدن شخصیت او شده و اعتماد به نفس کودک را پایین می آورد.

۵- در هنگام ترس کودک، از او فاصله نگیرید.

وقتی کودک شما می ترسد نباید او را تنبیه کرده و یا تنها بگذارید زیرا تنها گذاشتن کودک باعث می شود کودک بیشتر وحشت کرده و ترس او بیشتر شود. پس با این کار کمکی به رفع مشکل نخواهید کرد.

۶- کودک خود را در آغوش گرفته و به او اطمینان بدهید.

گاهی صحبت کردن تنها نمی تواند مشکل ترس کودک را برطرف کند. بهتر است وقتی کودک شما از چه چیزی می ترسد نزدیک او رفته و دست های او را در دست بگیرید. به کودک آرامش بدهید. به کودک خود بگویید که در کنار او بوده و از او مراقبت می کنید و اجازه نمی دهید کسی و یا چیزی به او آسیب بزند.

۷- در ابراز کردن احساسات زیاده روی نکنید.

اگر احساس ترس در خود کردید ترس و اضطراب خود را تا حد امکان نشان ندهید. زیرا کودک باور می‌کند که واقعاً باید از چیزی بترسد و این ترس او را بیشتر خواهد کرد. اگر موضوعی است که به کودک شما آسیب وارد نمی کند، بهتر است با آرامش با آن برخورد کنید.

۸- برقرار کردن ارتباط سالم با کودک

برای اینکه به کودک خود کمک کنید تا بر ترس خود غلبه کند، بهتر است با او ارتباط خوبی برقرار کنید. صحبت کردن با کودک می تواند برای این منظور بسیار مفید باشد. باید با کودک خود صحبت کرده و او را تشویق کنید که در مورد ترس خود با شما حرف بزند. شما باید بدانید که کودکتان از چه چیزی می ترسد؟ مثلاً اگر کودک نمی خواهد به مدرسه برود، او را سرزنش نکرده و با او صحبت کنید. به او بگویید: «من می دانم که رفتن به مدرسه تو را مضطرب می کند ولی از چه چیزی میترسی؟ من چگونه می توانم به تو کمک کنم». شما باید کاری کنید که کودکتان بفهمد ترس‌های او را درک می‌کنید. به این ترتیب دلایل ترس خود را به شما می گوید.

۹- یک جعبه نگرانی برای کودک درست کنید.

ممکن است کودک نتواند به شما ترس‌های خود را بگوید. می توانید برای کودک یک جعبه نگرانی درست کنید تا ترس های خود را نوشته و در داخل جعبه بیندازد و شما در آخر هر هفته و یا حتی در پایان هر روز، در مورد این ترس ها باهم صحبت کنید. این کار به فرزند شما کمک خواهد کرد که ارتباط بهتری با شما برقرار کند و همچنین ترس‌های خود را شناخته و با آن مقابله کند.

صحبت در مورد ترس ها کمک زیادی به کودک خواهد کرد. بعضی از کودکان ممکن است از تاریکی بترسند و یا از خوابیدن در منزل دیگران ترس داشته باشند. گاهی کودک می ترسد که زیر تختش هیولایی پنهان شده باشد. صحبت در مورد این ترس ها گاهی برای کودک خجالت آور است. شما باید به او اطمینان دهید که این ترس ها به هیچ وجه خجالت‌آور نبوده و گاهی طبیعی است ولی موردی برای ترس وجود ندارد.

۱۰- به کودک بیاموزید که با ترس خود روبرو شود.

باید کودک خود را تشویق کنید که با ترس های خود روبه رو شود نه اینکه از ترس دوری کند. گاهی دیده شده کودکان از چیزی ترسیده و تلاش می‌کنند که از آن دوری کنند. این راهکار خوبی نیست. کودک باید بتواند ترس خود را شناخته و با آن روبرو شود و به روش صحیح با آن مقابله کند.

۱۱- به احساسات کودک کاملاً گوش دهید.

گوش کردن به احساسات کودکان باعث می شود آنها عزت نفس بالاتری پیدا کنند. به این وسیله می توانید به کودک خود کمک کنید تا احساس کند پشتیبان و حامی دارد. اگر کودک در مورد ترس خود با شما حرف زد، باید کاملاً به صحبت های او گوش کرده و حتی نگرانی‌های او را هم گاهی تأیید کنید. این یک تکنیک خوب برای این است که کودک شما به صحبت کردن ادامه بدهد. هر چه کودک می‌گوید شما تکرار کنید تا بداند شما آن را کاملاً درک می کنید و به حرف های او توجه می کنید.

سخن پایانی

گاهی ممکن است تلاش والدین برای محافظت کردن کودک در مقابله با مواردی که از آنها می ترسد، ترس کودک را بیشتر کند. بهترین راه برای اینکه کودک به ترس خود غلبه کند این است که به او بیاموزید با ترس و اضطراب خود کنار بیاید. تمرین راهکارهای درمانی می تواند به کم شدن اضطراب و ترس کودک کمک کند. در صورت نیاز حتماً با یک روانشناس مشورت کنید.